Merve YİĞİTCAN
Uluslararası Diyabet Federasyonu, her yıl açıkladığı Dünya Diyabet Atlası’nın ön bilgilerini paylaştı. 6 Aralık’ta tüm detaylarıyla yayınlanacak Diyabet Atlası 2021’e nazaran, dünyada 20-79 yaş ortası 573 milyon yetişkin diyabetli olarak yaşıyor, yani bu da her 10 yetişkinden birine denk geliyor. Bu sayının 2030’da 643 milyon, 2045’te ise 748 milyon olacağı varsayım ediliyor. Diyabetlilerin yüzde 81’i yani her 5 diyabetli yetişkinden 4’ü düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor. Raporda, 2021 yılında diyabete bağlı ölümlerin sayısının 6,7 milyon olduğu bildirilirken, bu her 5 saniyede 1 diyabete bağlı mevt gerçekleştiği manasına geliyor. Diyabet için yapılan sıhhat harcamalarının yılda en az 966 milyar dolar olduğu kestirim edilirken, rapor diyabet için yapılan sıhhat harcamalarında son 15 yılda yüzde 316 oranında artışa işaret ediyor.
20 yılda 8 milyon hasta eklendi
Raporun ülkeler özetine inildiğinde tablonun Türkiye için hiç de iç açıcı olmadığı görülüyor. Rapora nazaran, Türkiye’de diyabetli yetişkin sayısı, 2021 yılında 9 milyon 20 bin bireye ulaşırken, bu sayının 2030’da 10 milyon 817 bin şahsa, 2045’te ise 13 milyon 386 bin bireye ulaşması bekleniyor. 2000 yılında bu sayının 1 milyon 834 bin olduğu düşünülürse, yıllar içinde hasta sayısının artışının korkutucu düzeyde gerçekleştiği daha âlâ anlaşılıyor. Rapora bakıldığında, Türkiye’de 2021 yılı itibariyle teşhis konmamış diyabetli sayısının ise 3 milyon 770 bin kişi olduğu iddia edilirken, teşhis konmamış diyabetlilerin oranı yüzde 41,8 düzeyinde. Türkiye’de bozulmuş glikoz toleransı (IGT) olanların sayısı 2011’de 3 milyon 161 bin iken, bu sayı 2021’de 4 milyon 323 bin şahsa ulaştı. 2030’da 4 milyon 755 bin, 2045’te de 5 milyon 335 bin bireyde bozulmuş glikoz toleransı olacağı öngörülüyor. Bozulmuş açlık glikozu (IFG) olanların sayısı ise Türkiye’de 2021’de 1 milyon 24 bin şahısken, bu sayının 2030’da 1 milyon 242 bin, 2045’te 1 milyon 565 bin kişi olması bekleniyor.
Ölümler de maliyet de artıyor
Türkiye’de diyabete bağlı mevt istatistiklerine bakıldığında ise Türkiye’de tablo ağırlaşıyor. 2011’de 20-79 yaş ortası diyabet bağlı mevt sayısı 31 milyon 931 bin iken, bu sayı 2021’de 83 milyon 221 bine çıktı. 60 yaşın altındaki yetişkinlerde diyabete bağlı mevt oranı da yüzde 4. Raporun 20 yaş altında tip 1 diyabet bilgilerine bakıldığında ise 0-19 yaş ortasında 2021 yılında 25 bin 800 diyabetli olduğu kestirim ediliyor. Diyabetli sayısındaki bu keskin artış, diyabetin maliyetini de birebir sertlikte artırdı. Diyabete bağlı sıhhat harcamaları 2021’de 9,4 milyar doları aştı. Bu maliyetin 2030’da 10,5 milyar dolara, 2045’te de 11,7 milyar dolara çıkması bekleniyor. Hasta başına düşen ortalama sıhhat harcaması ise 2021’de 1044 dolar olurken, bu sayının 2030’da 1165 dolar, 2045’te ise 1300 dolar olması bekleniyor.
DÜNYADA DİYABET ATLASI
AVRUPA
11 yetişkinden 1’i yani 61 milyon kişi diyabetle yaşıyor. Diyabetli yetişkin sayısının 2030’da 67 milyona ve 2045’te 69 milyona ulaşması bekleniyor. 2021’de diyabet için 189 milyar dolar harcandı. 2021’de diyabet nedeniyle 1,1 milyon vefat.
AFRİKA
24 milyon yetişkin diyabetli var. 2045 yılına kadar toplam diyabetli sayısının yüzde 129 artarak 55 milyona ulaşacağı kestirim ediliyor. 2021’de diyabete bağlı vefat sayısı 416 bin.
ORTA DOĞU VE KUZEY AFRİKA
6 yetişkinden 1’i yani 73 milyon kişi diyabetle yaşıyor. Diyabetli yetişkin sayısının 2030 yılına kadar 95 milyona ve 2045 yılına kadar 136 milyona ulaşması bekleniyor. 2021’de diyabet nedeniyle 796 bin mevt gerçekleşti.
KUZEY AMERİKA VE KARAİPLER
7 yetişkinden 1’i yani 51 milyon kişi diyabetle yaşıyor. Diyabetli yetişkin sayısının 2030’da 57 milyona ve 2045’te 63 milyona ulaşması bekleniyor. 2021’de diyabet nedeniyle 931 bin vefat gerçekleşirken, diyabet için 415 milyar dolar harcandı.
GÜNEY VE ORTA AMERİKA
11 yetişkinden 1’i yani 32 milyon kişi diyabetle yaşıyor. Diyabetli yetişkin sayısının 2030’da 40 milyona, 2045’te 49 milyona ulaşması bekleniyor. 2021’de diyabetin bağlı mevt sayısı 410 bin olurken, diyabet için yapılan sıhhat harcamalarının fiyatı 65 milyar dolar oldu.
GÜNEYDOĞU ASYA
90 milyon yetişkin diyabetle yaşıyor. Diyabetli yetişkin sayısının 2030 yılına kadar 113 milyona ve 2045 yılına kadar 151 milyona ulaşması bekleniyor. Diyabetle yaşayan 2 yetişkinden 1’inden fazlası teşhis edilmemiştir. 2021’de diyabet nedeniyle 747.000 mevt. 2021’de diyabet için 10 milyar dolar harcandı.
BATI PASİFİK
8 yetişkinden 1’i yani 206 milyon kişi diyabetle yaşıyor. Diyabetli yetişkin sayısının 2030 yılına kadar 238 milyona ve 2045 yılına kadar 260 milyona ulaşması bekleniyor. 2021’de diyabetin neden olduğu mevt sayısı 2,3 milyon olurken, diyabet için 241 milyar dolar harcandı.
