Mehmet KAYA
ANKARA – Türk Eczacıları Birliği (TEB) Lideri Erdoğan Çolak, 2014 yılında yapılan ve kan eserlerinin yerli üretimini amaçlayan ihalede, ihaleyi kazanan firmanın yerli üretime başlamadığını ileri sürdü. Çolak, firmanın satın aldığı bir ruhsatla, yurt dışında üretilmiş kan eserlerini Türkiye’de satmasına müsaade verildiğini, bunun da işleyiş açısından risk oluşturduğunu savundu.
Erdoğan Çolak, TEB Genel Merkezi’nde düzenlediği basın toplantısında, yerli kan eserleri üretimi projesinin geldiği basamağa yönelik bilgi sahibi olunmadığını ve kamuoyuna kâfi bilgi verilmediğini söyledi. İhaleyi kazanan firmanın yükümlülüklerini yerine getirmediğini ve yerli üretime başlamadığını söyleyen Erdoğan Çolak, “Bu eserler Çin–Almanya sınırında birtakım yabancı şirketler tarafından üretiliyor, yasaya muhalif bir formda, adeta alım garantisi varmışçasına eczaneleri de devreden çıkartıp monopolleşme yoluna gidiliyor” diye konuştu.
5 milyar TL’lik bir kullanım var
Erdoğan Çolak, kan eserlerinin Türkiye’de değerli bir eser olduğunu fakat yurt dışında ucuz fiyatlarla hastaların kullandığını kaydetti. Türkiye’de üretimi bulunmayan kan eserlerinin yıllık 5 milyar TL’lik bir hacimde olduğunu ve bunda eczanelerin hissesinin da yaklaşık 2,5 milyar TL seviyesinde bulunduğunu vurgulayan Çolak, 2014’te başlayan yerli üretim projesine TEB olarak takviye verdiklerinin altını çizdi.
Buna karşılık son periyotta firmanın yerli üretime başlamadığı tarafında bilgiler geldiğini kaydeden TEB Başkanı, durumla ilgili kamuoyuna bilgi verilmesini talep etti. Erdoğan Çolak şunları söyledi:
“Bu kapsam içinde bir ihale açılıp mahallileşme gayesi doğrultusunda dört farklı kümedeki kan ürünleri, Sağlık Bakanlığı tarafından bir firmaya verilmişti. İhale temellerine nazaran, Kızılay’ın Türkiye’de topladığı kan plazmaları işlenecek ve kan eserleri artık Türkiye’de üretilecekti. Lakin gelinen noktada kelam konusu firma yükümlülüklerini yerine getirmiyor. Yani ihale koşullarına uymayarak ülke iktisadı, kamu faydası ve halk sıhhatini ilgilendiren, son derece kıymetli olan yerli ilaç üretimi ile ilgili atması gereken adımları atmıyor. Bu eserler Çin-Almanya sınırında birtakım yabancı şirketler tarafından üretiliyor, yasaya muhalif bir formda, adeta alım garantisi varmışçasına eczaneleri de devreden çıkartıp monopolleşme yoluna gidiliyor.”
“Kızılay sürecin dışında mı?
Erdoğan Çolak, birtakım sorular sorarak kendilerine ulaşan savların aydınlatılmasını talep ederek şöyle konuştu:
“Öncelikle bu firmaya neler vaat edildi ve mukavele kaç yıllığına yapıldı? Bunun karşılığında firma neler vaat etti? Kızılay kendi misyonunu yerine getirdi mi? Kan topladı mı, yurt dışına gönderdi mi? Yoksa Kızılay sürecin dışında mı bırakıldı? İhale kademesinde öne sürülen yerlileşme şartı gerçekleştirildi mi? Gerçekleştiyse hangi ölçüde gerçekleşti? Üretilen plazmalar yerli plazma mı? Değilse hangi ülkeden temin edildi? Kelam konusu firma en başta yapması gerektiği üzere üretim merkezini açtı mı ya da bununla ilgili rastgele bir teşebbüste bulundu mu? Üretim merkezini açmadıysa, yerli bir firmanın hali azırda ürettiği kan eserlerinin ruhsatını kendi üzerine alarak SGK aracılığı ile hastanelere dağıtımını gerçekleştirdi mi?”
SGK-TEB-Eczacı Odaları ortasında işleyen bir sistem var
Yüklenici firmaya alım garantisi verilip verilmediğinin açıklanmasını isteyen Erdoğan Çolak, alım garantisi verilmesinin monopolleşme manasına geleceğini, hali hazırda SGK-TEB-Eczacı Odaları aracılığıyla işleyen sistemi de bozacağını belirterek, “SGK-TEB-Eczacı Odaları iş birliğinde son derece inançlı çalışan bir sistemle hastalara aslında ulaştırılıyorken neden birinci basamak sıhhat merkezi olan eczaneler bu sistemin dışına çıkarılmak isteniyor? Eczaneleri saf dışı bırakma noktasında kan eserleri yalnızca bir başlangıç mı, öteki hangi ilaç kümelerinin hastaya ulaştırılmasında eczanelerin saf dışı bırakılması planlanıyor? Pek birçoklarının yanıtını bildiğimiz ya da kestirim ettiğimiz bu sorular, durumun vahametini gözler önüne seriyor. Sıhhat alanı, karanlıkta bırakılmaya müsait bir alan değil” diye konuştu.
“Yerli üretim yapılmıyor”
Erdoğan Çolak gazetecilerin sorularını yanıtlarken de, ihalenin 2014 yılında tamamlandığını hatırlatarak, “İhaleye 20’ye yakın firma girmişti. 5 firma son listeye kaldı. Bir firmaya ihaleyi verdiler lakin en ucuz yapan firmaya da verilmedi. Bu firma, üretim merkezi kuracaktı lakin şu ana kadar bir üretim merkezi kurulmuş değil” dedi.
Çolak, bir gazetecinin, “Açıklamalarınıza nazaran, şu an hastalara ulaştırılan eserler Türkiye’den elde edilen eserler değil mi?” sorusuna, “Değil, yurt dışından” karşılığını verdi.
Erdoğan Çolak, “yönelttiğiniz sorulara bir karşılık gelmezse nasıl bir hal alacaksınız” sorusuna ise “Bu son derece kıymetli bir mevzu olduğundan karşılık verilmeyeceğini düşünmüyorum. Zira, bir yerleri rahatsız edecektir. Beş yıllık bir muahede yapıp, mutabakatın sonucunda firma rastgele bir teşebbüste bulunmuyorsa ve birileri de bir küme ilacın yalnızca ruhsatını alıp ülkeye vermeye çalışıyor ve buna kaynak aktarıyorsa karşılıksız kalmamalı” diye konuştu.
