Gazi Üniversitesi (GÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin Şenol, yeni tip koronavirüsten (Kovid-19) korunmak için hastalık belirti ve bulguları gösteren şahıslara bir metreden daha yakın arada bulunmayanların maske takmalarına gerek olmadığını bildirdi.
Prof. Dr. Şenol, yaptığı açıklamada, Kovid-19’un yeni bir virüs olduğundan bağışıklık sisteminin bu virüsü tanımadığını, bu nedenle herkesin dikkatli olması gerektiğini söyledi.
Yeni koronavirüsün hayvanlarda hastalıklara yol açan geniş bir virüs ailesinden olduğunu aktaran Şenol, virüslerin insanlara bazen hayvana temas yoluyla geçebildiğini anlattı. Bunun “sıçrama” olarak isimlendirildiğini aktaran Şenol, Kovid-19’un 2000’lerin başında Çin’de salgın yapan SARS-CoV ve 2102’de Suudi Arabistan’da salgın yapan MERS-CoV ile kuzen olduğunu tabir etti.
Bu virüsün sırf “nezle, soğuk algınlığı” üzere hafif formda tablolar yapan alt kümeleri da bulunduğunu anımsatan Şenol, virüsün damlacık yoluyla bulaştığını vurguladı. Şenol, “Hasta kişinin öksürme, aksırma, hapşırması sırasında ortalığa saçılan, en fazla 1-2 metre uzağa gidebilen, damlacık ağır olduğu için bu arayı alırken bir yüzeye düşüp bir mühlet sonra etkisizleşen virüs, büyük partiküller halinde bulaşıyor.” dedi.
Bilim insanlarının virüsün nasıl davranacağını anlamaya uğraştığını, bunun üzerine çalışmalar yapıldığını hatırlatan Şenol, bu noktadan sonra tedavi ve aşı geliştirilerek virüsün denetim edilmeye çalışılacağını tabir etti.
Hastalığın en kıymetli bulgularının, ateş, öksürük ve nefes darlığı olduğuna işaret eden Şenol, şunları kaydetti:
“Virüse bağlı hafif soğuk algınlığı yüzde 80, zatürre oranı yüzde 14, önemli yaşamsal dayanak gerektiren zatürre oranı yüzde 5 ve mevt oranları yüzde 1-2’dir. 80 yaş üzerinde olanlar, kalp, akciğer hastalıkları, diyabet, kanser üzere hastalıkları olanlarda hastalık önemli seyretmekte ve mevt oranları daha yüksek olmaktadır. 80 yaş üzerinde olmak yüzde 14 vefat, kalp, akciğer hastalıkları, diyabet, kanser hastası olmak yüzde 5,6-10,5 vefat oranı demektir. Kritik, ağır zatürre bulguları ile hastaneye yatırılanlarda ise vefat oranı yüzde 49’dur.”
“Virüs şimdi mutasyona uğramadı”
Virüsün mutasyona uğrama muhtemelliğine ait de değerlendirmede bulunan Şenol, “Virüs şimdi mutasyona uğramadı. Çin’in uyguladığı karantina nedeniyle de dünyanın öteki bölgeleri için kazanılan vakit, virüsün mutasyon suratını kesen bir fren oldu.” diye konuştu.
Şenol, virüsten korunmak için uygun uyku, istikrarlı beslenme, el paklığı, elle ağız, göz ve burun temasının olabildiğince kesilmesi, hasta bireylerin olabileceği kalabalık ortamlarda bulunmaktan kaçınılması, nizamlı hareket edilmesi, grip ve gerekli ise zatürre aşılarının yaptırılması, antibiyotik ve ağrı kesiciler ile bitki kökenli, güvenilirliği bilinmeyen eserlerden ise uzak durulması gerektiğini anlattı.
“Yüksek filtreli N95 maskeler kullanılmamalı”
Prof. Dr. Şenol, “Yeni tip koronavirüsten korunmak için hastalık belirti ve bulguları gösteren şahısla 1 metreden daha yakın uzaklıkta bulunmayanların maske takmasına gerek yok. Hasta bakımı yapan ya da hasta olan bireyler ile yakın temasta bulunmak durumda kalan şahısların ise cerrahi maske diye isimlendirilen ‘normal’ maske takmaları kâfi.” dedi.
Maskelere ait ise Şenol, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Normal maske, partikül süzme kapasitesi sonlu olan bir maskedir. Hasta ile 1 metreden yakın olmadığınızda hiç işinize yaramaz. En fazla 2 saat mühlet ile takılmalıdır. Olağan maskeyi takarken ve atarken çok dikkatli olunmalı ve eller ile maskenin dış yüzeyini ellememeli.
Piyasada daha yüksek koruyuculuğu olduğu söylenen yüksek filtreli N95 maskeler kullanılmamalı. N95 ve gibisi maskeler profesyonel sıhhat çalışanı kullanımı içindir. Doğru kullanılmadığında soluk almak epey zordur.”
Prof. Dr. Şenol, el hijyeninin yanı sıra alkol bazlı el dezenfektanların içindeki alkol oranın yüzde 60 ve üzerinde olması gerektiğine işaret etti.
Çevre ve yüzey temizlemede çamaşır suyunun da kullanılabileceğini tabir eden Şenol, hastaysa işe gidilmemesi, hasta olunduğunda maske takılması, kapı kolları, telefon, klavye üzere sık dokunulan yüzeylerin temizlenmesi gerektiğinin altını çizdi.
“Ağız içinde savunma bariyerlerini bozacak antimikrobik sprey sıkılmamalı”
Özellikle ağız temizliğinin ehemmiyetine işaret eden Şenol, “Ağız içinde doğal savunma bariyerlerini bozacak antimikrobik sprey sıkılmamalı, tuzlu su uygulanmamalı, sigara içilmemeli.” ikazında bulundu.
Virüsün pet hayvanlarından ve Çin’den gelen kargolardan bulaşmadığına dikkati çeken Şenol, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Damlacık bulaşı için risk taşıyan kapalı yüzme havuzlarına gidilmesi, 1 metreden yakın arada uzun müddet geçirilecek kapalı kalabalık ortamlarda bulunulması, mecburilik dışında kritik seviyede hastalık bulunan ülkelere seyahat edilmesi önerilmiyor. Seyahatte 2 koltuk ön, 2 koltuk art ve 2 koltuk yanınızda oturan kişinin hasta görünmesi ve maske takmaması halinde olağan maske takarak seyahat tamamlanmalı.”
Yeni tip koronavirüs, İtalya’da en çok yaşlıları etkiliyor
Koronavirüsten muhafazaya ‘ambalajlı’ tahlil önerisi
Din İşleri Yüksek Konseyi’nden ‘cuma namazı’ açıklaması
Bakan Kasapoğlu: Arzu eden öğrenciler yurtlardan ayrılabilecek
Kaynak: AA
