Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kovid-19’a sebep olan ve damlacık yoluyla yayılan “SARS-CoV2” virüsünün ana bulaşma biçiminin teneffüs yolu olduğunu hatırlattı.
Virüs bulaşında farklı kaynakların tesirli olup olmadığına ait bilgi veren Kayıpmaz, “ABD Hastalık Denetim ve Korunma Merkezince (CDC) göz aracılığıyla bir bulaşmanın düşük ihtimalle de olsa mümkün olabileceği ancak bulaşmada ana yolun teneffüs sistemi olduğunu vurgulandı.” dedi.
Kayıpmaz, virüslü bir yüzeye temas eden bir kişinin ellerini yüzüne ve gözlerine götürmesi sonucunda bulaşın kelam konusu olabildiğinin bilimsel çalışmalarla gösterildiğini belirtti.
Gözde kızarıklığın Kovid-19 belirtilerinden olabildiğini söz eden Kayıpmaz, şunları kaydetti:
“Ayrıca bir öteki çalışmada gözyaşında artışın ve çapaklanmanın da belirtiler ortasında olabileceği gösterildi. Virüsün kaynağı olan Çin’in Hubei eyaletinden yayınlanan bir çalışmada sırf bir hastanın birinci belirtisinin göz kapaklarının içini ve gözlerin beyaz bölgesini kaplayan zar olan konjonktivanın iltihabı (konjonktivit) olduğu belirtildi.
RWTH Aachen Üniversitesi’nde 18 Kovid-19 hastası üzerinde yapılan bir diğer çalışmada ise hastalardan 5’inin (yüzde 28) gözyaşında PCR testi ile koronavirüs RNA’sı saptandı. Ayrıyeten Milano’da gerçekleştirilen SERPICO-19 çalışmasında Kovid-19’un retinayı da etkileyebileceği sonucuna varıldı. Retinadaki etkilenmenin birçoklarının da retinanın damar sisteminden kaynaklandığı belirtilmiştir. Bu nedenle, hasta bireylerin gözyaşına yahut gözyaşının silindiği mendil ve peçeteye dokunulmamalı.”
Doç. Dr. Kayıpmaz, sağlığın korunması için önlemli olunması gerektiğini belirterek, “İster Kovid-19 ister grip isterse sağlıklı bir kişinin, gözyaşı, kan, balgam üzere beden sıvıları ile beden sıvılarının temas ettiği peçete, mendil üzere eserlerle de temastan kaçınılmalı.” ihtarında bulundu.
Lens kullananlara virüsün bulaşma ihtimali
Kayıpmaz, araştırma sonuçlarına ait, “Bu çalışmalar bize göz muhafazası şuurunun arttırılması gerektiğini göstermektedir. Maske takmak, ellerin sık sık yüze ve göze götürülmesini de engellemektedir.” değerlendirmesini yaptı.
Acil sıhhat çalışanları olarak bilhassa yüksek damlacık oluşturan süreçlerde gözlük kullanıldığını anımsatan Kayıpmaz, herkesin maskeyi hakikat takması, sık sık ellerini yıkaması, ellerin yüz ve gözlere temasından kaçınması gerektiğini vurguladı.
Kayıpmaz, lens kullananlar için de ihtarlarda bulunarak, “Kontakt lens kullananlara Kovid-19’a sebep olan virüsün bulaşma ihtimalinin gözlük kullananlardan daha fazla olduğuna dair bir ispat şu anda yok. Bununla birlikte kontakt lens kullanan bireyler, inançlı kontakt lens kullanım kurallarına ve el yıkama başta olmak üzere paklık kurallarına dikkat etmeyi sürdürmeli.” dedi.
Kan ile bulaşa ait de Kayıpmaz, Kovid-19 virüsünün kanda az olarak görüldüğünü, kan nakliyle bulaştığına dair bir ispat ortaya konamadığını bildirdi.
Kayıpmaz, “Eğer sıhhat çalışanı değilseniz, şahsî hami donanımınız yoksa Kovid-19 hastasıyla ve onun beden sıvılarıyla temas etmeniz uygun değil.” diye konuştu.
