Eray ŞEN / ADANA
Adana Tabip Odası (ATB) Lideri Dr. Selahattin Menteş, ülke genelinden geçen yıl bin 405 hekimin yurt dışına gittiğini, bu yılın birinci 7 ayında sayının bin 500’ü geçtiğini, yıl sonuna kadar 2 bini bulmasının beklendiğini açıkladı. ‘Doktor göçünün’ para ile ilgili nedenlerden kaynaklanmadığını vurgulayan Dr. Menteş, ‘dışlanmışlık’, sağlıkta şiddet ortamı ve ağır çalışma şartlarının öne çıktığını belirtti.
DÜNYA Adana ofisini ziyaret ederek Bölge Temsilcisi Selçuk Altun ile görüşen Dr. Menteş, sağlıkta yerel, ulusal ve global gelişmeleri kıymetlendirdi. Tabiplerin son 20 yılda ekonomik ve özlük haklar manasında geriye düştüğünü söz eden Dr. Menteş, “Son yapılan düzenleme ekonomik olarak bir katkı sağladı fakat bu durum maaşlara yansımıyor, ek ödeme ve sabit ödeme formunda maaş dışı olarak yansıyor. Emekli olduğunuzda, emeklilik priminize ya da emekli maaşınıza yansıyan bir para değil.” dedi.
Dünya genelinde hala 2,8 milyon doktor açığı olduğuna dikkat çeken Menteş, “Bir doktor yetiştirebilmenin Türkiye’de kamuya bedeli yaklaşık olarak 100-150 bin dolar ve buna ailenin harcadığı kaynak dahil değil. Devlet bu kadar kaynak harcıyor ve yetiştirdiği doktor daha size hizmet vermeden yurt dışına çıkıyor.” sözünü kullandı.
“Giden doktor sayısı bir buçuk yılda 3 bini buldu”
Son yıllarda yurt dışına giden doktor sayısında büyük artış olduğuna dikkat çeken Menteş, şu bilgileri verdi: “Diğer ülkelere giden doktorlardan tabip odası liderinin ıslak imzasıyla verilen bir evrak isteniyor. Biz bu belgede bu kişinin tıp fakültesi mezunu bir doktor olduğunu, bu mesleği icra edebilecek yetenekte olduğunu ve burada bir disiplin cürmü işlemediğini belirtiyoruz lakin bunu araştırdıktan sonra veriyoruz. Bu dokümandan ötürü giden doktor sayılarını net olarak biliyoruz. 2021 yılında bin 405 doktor gitmiş ki bu sayı bir yılda mezun edilen tabip sayısının üçte birine yakın. 2022’de ise birinci 7 ayda geçen yılki sayılar geçildi, şu anda bin 500’lerde ve yılın sonuna kadar 2 bini aşacağını düşünüyoruz.”
“Değer göreceğim bir ülkede yaşamak istiyorum”
Adana Tabip Odası Başkanı olarak, yurt dışına gidiş için gerekli imzayı attığı belgeyi isteyen her hekimi arayarak konuştuğunu aktaran Dr. Menteş, şöyle devam etti: “Niçin gidiyorsunuz, bu ülkede hizmet etmek için ya da birlikte çaba etmek için ne yapabiliriz diye soruyorum. Bugüne kadar bir kişi bile ‘ekonomik problemlerimden gidiyorum’ demedi. İşini berbatı bu. Evet bizim ekonomik ve özlük haklarımız yeterli değil lakin hiç kimse bundan kaynaklı gidiyorum demiyor. ‘Bu ülkede gelecek kalmadı, mesleğime rastgele bir hürmet yok, mobing almış başını gitmiş, iş yükü vahim, bunun için daha bedel göreceğim bir bölgeye, daha demokratik bir ülkede yaşamaya gidiyorum’ diyerek gidiyorlar ve herkes de ağlayarak gidiyor. Geçen yıl ‘gidiyorlarmış, kusura bakmayın, giderlerse gitsinler’ cümlesinden sonra gidiş sayısı arttı. O noktadan sonra artık, çok değerli ameliyatları yapan, az bulunan doktorlar de üniversitelerden hocalar da gitmeye başladı. Artık Tıp Fakültesi öğrencileri okula merhaba dedikleri gün Almanca kursuna başlıyor, 10 öğrenciden 7’si bunu yapıyor. Devlet olarak hekimlerinize, sıhhat işçilerine sahip çıkmazsanız, onları daima aşağılarsanız geleceği nokta bu.”
Amerikalı, çocuğunun tabip olmasını istemiyor
Avrupa ve Amerika üzere ülkelerde hekimlik mesleğinden uzaklaşıldığını belirten Dr. Menteş, dünyadaki durum hakkında şu değerlendirmeyi yaptı: “Bir Amerikalı kendi çocuğunun doktor olmasını istemiyor. Zira karşılaşacağı problemler çok fazla ve güç hayat kaideleri onu bekliyor. Amerika’da ‘tıbbi malpraktis’e (doktor yanılgısı nedeniyle hastanın ziyan görmesi) neden olacak bayan doğum, kalp cerrahisi, girişimsel beyin cerrahisi üzere alanlarda, oranın vatandaşlarının uzaklaştığı, daha çok Türkiye, Hindistan, Meksika üzere bölgelerden gelen göçmenlerin çocuklarının bu mesleğe yöneldiği görülüyor. Buradan baktığınızda dünyada bir doktor açığı var ve dünya nüfusu da yaşlanıyor. Sıhhat tesislerine ve tabiplere gereksinim önümüzdeki 10-20 yılda daha fazla artacak. Bu muhtaçlık nasıl giderilir, ya siz yetiştireceksiniz ya da Avrupa’nın Amerika’nın yaptığı üzere âlâ şartlar sunarak, hekimleri kendinize çekeceksiniz, bunu yaparken bir de seçeceksiniz, artık Avrupa’nın yaptığı tam da bu.”
Adana’nın sıhhat turizmi potansiyeli yüksek
Adana’nın sıhhat turizmine çok uygun olduğunu söz eden Dr. Menteş, “Çünkü transit gelebilme imkanı var. Ortadoğu’dan ulaşım çok kolay. Havaalanınızı daha etkin kullanabilmeniz halinde Ortadoğu’dan, Türki devletlerden ya da Rusya’dan ve Avrupa’dan çok rahat hasta alabilirsiniz. Adana sıhhat turizmi manasında dayanılmaz bir fırsattır; hem iklimi, hem coğrafyası ve pozisyonu manasında fırsat sunuyor. Yetişmiş elemanı da var, üniversitesi de var. Bütün bunlar var ancak sıhhat tesislerimiz, işletme anlayışımız ve organizasyonumuzun geliştirilmesi gerekiyor. Önümüzdeki devirde bir devlet ve özel siyaseti olarak, paydaşlarla oturup, sıhhat turizminin önemli bir formda ders manasında çalışılması gereken bir vilayet Adana. Siz doktorunuzu öteki yere göndermektense, hastayı ayağınıza çağırıyor, burada hizmet ediyorsunuz ve burada ürettiğiniz artı bedelden de verginizi ödüyorsunuz. Lakin hekiminiz oraya gittiğinde, siz hem yetiştirdiğiniz beşerde büyük bir kayıp yaşıyorsunuz, hem de bundan sonraki hizmetlerinden yoksun kalıyorsunuz.” dedi.
