Çin aşıları COVID-19’un Delta varyantına karşı ne kadar tesirli?

Aralarında Çin, Endonezya ve Brezilya’nın da olduğu pek çok ülke vatandaşlarını koronavirüse karşı aşılamak için büyük oranda Çin’in aşılarına güveniyor fakat Çin aşılarının koronavirüsün birinci olarak Hindistan’da ortaya çıkan Delta varyantına karşı kâfi muhafaza sağlayıp sağlamadığı konusunda dertler da artıyor.

Çin, Delta varyantına karşı klinik testlerden ya da gerçek hayattaki uygulamalardan elde edilen büyük ölçekli bilgilere dayanan aşı tesirlilik sonuçlarını açıklamadı ancak Çinli uzmanlar insanların mümkün olan en kısa vakitte aşı olmalarını talep ediyor.

Çin’in aşılarının Delta’ya karşı olan etkililiği konusundaki ayrıntılı dataların olmaması yabancı uzmanlar tarafından manalı bilimsel değerlendirmeler yapılmasını da engelledi.

Çin’in koronavirüse yaptığı müdahalenin planlayıcılarından biri olan epidemiyolojist Zhong Nanshan’in açıklamasına nazaran, araştırmacılar Çin üretimi aşıların Delta’dan kaynaklanan semptomatik ve ağır hadiselere yakalanma riskini azaltmada bir ölçü tesirli olduğunu saptadılar.

Bulguların Guangzhou kentindeki enfeksiyonların tahliline dayandığını belirten Zhong, bunların birinci bulgular olduğunu ve örneklem boyutunun küçük olduğunu tabir etti. Sinovac Sözcüsü Liu Peicheng, aşılanan şahısların kan numunelerine dayanan ön bulgulara nazaran aşının Delta karşısında tesirinin daha az olduğunu fakat iki dozluk aşının akabinde yapılabilecek bir destek dozunun Delta’ya karşı daha güçlü ve daha uzun periyodik bir antikor reaksiyonunu süratlice sağlayabileceğini söyledi. Lakin Peicheng ayrıntılı data sunmadı.

Chinese Center for Disease Control and Prevention kurumunun eski müdür yardımcısı Feng Zijian ise geçen hafta Çin devlet medyasına yaptığı açıklamada, Çin üretimi iki aşının yarattığı antikorların öbür varyantlara kıyasla Delta’ya karşı daha az tesirli olduğunu söz etti.

Ancak Feng, Çin imali iki aşının ismini ve hususa ait ayrıntıları vermedi. Çin’deki birinci Delta varyantı hadiselerinin görüldüğü Guangdong eyaletinin güneyindeki aşılanmış şahısların hiçbirinin ağır semptomlar geliştirmemiş olması aşıların hâlâ müdafaa sağladığını gösteriyor olabilir. Bölgedeki tüm ağır olaylar aşı olmamış bireylerden oluşuyordu.

Hong Kong Üniversitesi’ndeki virolog Jin Dong-Yan, Feng’in açıklamalarının Çin imali aşıların ağır hadiselere karşı tesirli olduğu savını tek başına desteklemeye kâfi olmadığını belirterek, daha fazla dataya gereksinim duyulduğunu söyledi. Endonezyalı yetkililerin bu ay başındaki açıklamalarına nazaran, Delta varyantı nedeniyle yakın vakitte günlük olarak rekor düzeyde olay tespit edilen Endonezya’da Sinovac’ın koronavirüs aşısını olmuş yüzlerce sıhhat vazifelisi koronavirüs enfeksiyonuna yakalanmıştı.

Ancak Endonezyalı sıhhat çalışanlarının Delta varyantına yakalanıp yakalanmadıkları şimdi bilinmiyor.

Batı tarafından geliştirilen aşılar ne kadar tesirli?

Public Health England (PHE) tarafından mayısta yapılan bir araştırmada, Pfizer-BioNTech ortak üretimi koronavirüs aşısının ikinci dozu uygulandıktan iki hafta sonra Delta varyantından kaynaklanan semptomatik hastalığa karşı yüzde 88 müdafaa sağlandığı saptandı.

İlk sefer İngiltere’de görülen Alfa varyantına karşıysa Pfizer-BioNTech aşısı yüzde 93 tesirli.

PHE’ye nazaran, AstraZeneca aşısının iki dozu, Delta’dan kaynaklanan semptomatik hastalığa karşı yüzde 60 oranında müdafaa sağlarken, Alfa’ya karşıysa yüzde 66’lık müdafaa sağlıyor.

Johnson & Johnson’un tek dozluk aşısınınsa ne kadar muhafaza sağladığı hakkında kapsamlı bir bilgi bulunmuyor. ABD’li sıhhat uzmanları mRNA’lı aşılarla destek yapılması gerektiğine vurgu yapıyorlar.

Guangdong’daki salgın ne kadar önemli?

Çin’in ana imalat ve ihracat merkezi Guangdong, Delta varyantının Çin’de birinci kere görüldüğü mayıstan beri ülkedeki Delta varyantlarının en ağır olduğu bölge haline geldi.

Guangdong’un başşehri Guangzhou’da 146 Delta varyantı hadisesi tespit edilirken, güneydeki teknoloji merkezi Shenzhen’de ve komşu kent Dongguan’da da birçok Delta hadisesine rastlandı.

22 Haziran’dan beri bölgede hiçbir yeni varyant hadisesine rastlanmadı.

Çin ne yaptı?

126 milyon kişinin yaşadığı Guangdong’daki aşılama çalışmaları salgının başından itibaren hızlandırıldı. 19 Mayıs prestijiyle sadece 39.15 milyon doz aşının yapıldığı bölgede 20 Haziran prestijiyle yapılan aşı sayısı 101.12 milyon doza çıktı.

Guangzhou, Shenzhen ve Dongguan kentlerindeki virüs taşıyanlar ve onların görüştükleri bireylerin olduğu mahalleler dışarıdan yalıtıldı ve çok kademeli kitlesel testler yapıldı.

Ayrıca bu kentler eyalet dışına seyahat edenlerin negatif koronavirüs test sonucunu göstermesini mecburî hale getirdi.

Epidemiyolog Zhong, tesirli denetim önlemleri olmasaydı, Guangzhou kentinde birinci olayın görülmesinden sonraki birinci 20 ila 30 günde 7.3 milyon kişinin enfeksiyonu kapabileceğini belirtti.