Yasemin SALİH
Türkiye’ye koronavirüs aşısı Sinovac’ı getirerek bir prensip imza atan Keymen İlaç’ın eski işvereni Dr. Mutlu Topal, deneyimlerini Güney Afrika’da ortak olduğu Vaccicorp şirketinde devam ettiriyor. Keymen’i bir aile şirketi olarak uzun yıllar yönettiklerini, fakat 2015’te devrettiklerini belirten Topal, yeni yatırımlarını DÜNYA’ya anlattı. Şu sıralarda sıhhat yatırımlarının artması için startup’lar başta olmak üzere birçok alanda danışmanlık, paydaşlık ve satın almalar yürüttüklerini tabir eden Topal, son günlerde Güney Afrika ile Türkiye ortasında mekik dokuyor. Bu trafiğin nedeni ise Güney Afrika’da ortağı olduğu aşı odaklı ilaç şirketi Vaccicorp.
Afrika aşıda kendine yetmiyor
Vaccicorp’u, “Afrika kıtasında aşı tedarikine talip şirket” diye nitelendiren Dr. Mutlu Topal, kıtada önemli manada aşı erişim sorunu olduğuna dikkat çekti. “Afrika bu manada kendine yetmiyor. Dünya Sıhhat Örgütü’nün dayanağıyla aşı alabilen ülkeler var. Güney Afrika ise aşıda öne çıkan bir ülke. Orada ruhsat alan bir aşı, öteki ülkelerde çabucak kabul ediliyor. Biz de Vaccicorp ile Güney Afrika’daki büyük dolum tesisi aracılığıyla öbür ülkelerin aşı muhtaçlığını karşılamayı hedefl iyoruz” diyen Topal, şirketin hem danışmanı hem de ortağı.
Vaccicorp’ta Dr. Mutlu Topal’ın yanında KKTC ilaç piyasasının değerli isimlerinden Dr. Süleyman Selçuk Özceada da ortak. Şirkette öbür üç ortağın ise yerli olduğunu belirten Topal, 20 milyon dolarlık projenin ayrıntılarını şöyle anlattı: “Burada bir aşı dağıtım şirketi kuruyoruz. Endonezya, Çin ve Hindistan’daki aşı üreticileriyle düzgün niyet muahedeleri imzaladık. Oradan bulk olarak gelecek aşı, Güney Afrika’da dolumu yapılıp dağıtılacak. Hem Güney Afrika’da hem de öbür ülkelerde kullanılmak üzere plan yapılıyor. Ülkeler aşıları ihaleyle aldığı için süreç farklı.”
COVID-19 aşısı getirmiyorlar
Vaccicorp’un kurulurken planı kıtaya koronavirüs aşısını getirmekmiş. “Ancak buna yetişemedik. Johnson&Johnson ve BioNTech aşı dolumlarına başladılar bile” diyen Topal, rotayı bölgedeki öbür kıymetli hastalıklara çevirdiklerini anlattı. Artık şirketin odağında beşli kombine ve altılı kombine aşıların yanı sıra rahim ağzı kanseri, difteri, tetanos üzere hastalıkların tedavisine yönelik aşılar da var. Topal, şu bilgileri verdi: “Rahim ağzı kanserinin aşısı, Afrika’da genişletilmiş bağışıklama programında görülüyor. Kıymetli fakat öne çıkan bir aşı. Maksadımız bu yıl ihalelere girmek. Birtakım ülkeler satın alma yapmıyor. Hibe dayanaklarıyla aşılama yapıyorlar.”
ABD’de yüzde 100 Türk sermayeli online üniversite kuruyor
Dr. Mutlu Topal, bir yandan şirketi Emre Ecza’nın genel müdürlüğünü, bir yandan melek yatırımcılık ekosistemine dayanağını yürütürken, bir yandan da yurtdışında dikkat çeken bir eğitim yatırımına imza attı. Kafk asya Üniversiteler Birliği Lideri Prof. Dr. Ramazan Korkmaz ile birlikte Amerika’nın birinci yüzde 100 Türk sermayeli online üniversitesini kurduklarını söyleyen Topal, gerekli müsaadelerin çıktığını anlatıyor. South Texas University ismiyle kurulan ve dört yıllık eğitim verecek okulun amacında Türkiye’den çok Türki Cumhuriyetler, Pakistan, İran üzere ülkelerdeki gençler var. Topal üniversiteyi anlatırken, “Beş kişilik bir yatırımcı kümesi ile başladık. Texas Health&Science University ile işbirliği yaptık. Bizi onlar destekliyor. İşletme fakültesi ve MBA programlarını bize açtılar. İleride Amerika’da satın alma ya da fiziki yatırım yoluyla gerçek bir üniversite kurma planımız var” tabirlerini kullandı.
Türkiye’de aşı yatırımı için şimdi erken
Peki aşı işinde 1970’lerin başından beri faaliyet gösteren bir ailenin üyesi olarak Dr. Mutlu Topal, Türkiye’yi büsbütün devre dışı mı bıraktı? Soruyu “Kesinlikle hayır” diye yanıtladı Topal. Fakat bu türlü bir yatırım için vakit gerektiğini vurgulayarak şöyle devam etti: “Şu anda Türkiye’de sıhhatte melek yatırımcı ağını genişletmeye çalışıyorum. 20’nin üzerinde yatırıma dahil oldum. Girişimcilik ekosisteminde pek çok startup var. Hem yatırımcıyım hem de mentörlük yapıyorum. Ayrıyeten eğitimler veriyorum. Türkiye’de aşıda yatırım yapmam için şimdi erken.”
