Pandemi devrinde daha da kıymet kazanan sıhhat dalında dijital tahlillerle ilgili yatırımlar artıyor. Gerek doktorlar ve sıhhat yatırımcıları gerekse vatandaşların dijital sıhhat hizmetlerinden tam manasıyla yararlanabilmeleri için teknolojik imkanların şu anda yetersiz olduğuna dikkat çekildi. Dünya Gazetesi ve Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odası (AHK) işbirliğiyle düzenlenen “Sektörler Konuşuyor” canlı yayın serisinde sıhhat bölümünün temsilcileri, pandemi sürecindeki gelişmeleri kıymetlendirdi. Moderatörlüğünü Dünya Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar’ın yaptığı online buluşmada, sıhhatte dijital tahliller de masaya yatırıldı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan AHK Türkiye Genel Sekreteri ve Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Thilio Pahl, sağlık dalında faaliyet gösteren firmaların sıkıntılarını ve projelerini anlattı. Sıhhat bölümünde yeni kuşak düzenlemelerin konuşulduğu yayında, muayeneden tedaviye kadar olan süreçte bölümün pandemi şartlarına ahenk sağlaması için birtakım eksikleri olduğuna dikkat çekildi. Koronavirüs üzere bulaş riski olan meselelerin bundan sonra da hastane hizmetlerine tesir edeceğine dikkat çeken iştirakçiler, “Dolayısıyla hastalar artık uzaktan da muayene üzere hizmetleri alabilmeli. Bunun sürece ahenk için birtakım yasal düzenlemeler de hayata geçirilmeli. Bu süreçle eş vakitli olarak teknolojik yatırımlar da artıyor. Gelecekte uzaktan muayene üzere hususları daha sık konuşur olacağız” sözlerini kullandılar.
‘Online teşhis daha fazla tercih edilebilir’
Sağlıkta dijitalleşme sürecini pahalandıran Liv Hospital Küme Koordinatörü Meri İstiroti, pandeminin birinci devrinde online teşhis hizmetlerinde birtakım eksikliklerden ötürü muvaffakiyet sağlanamadığını vurguladı. İstiroti, “Online alana yönelik SGK ile ilgili düzenlemeler de yapılmaya çalışıyor. Şayet bu düzenlemeler hayata geçirilirse online teşhis daha çok tercih edilecektir” dedi. ABD’de online tedavinin 2010 yılından bu yana gündemde olduğunu ve kullanıldığını anlatan İstiroti, dijitalleşme ile sıhhat maliyetlerinin de aşağı çekileceğine vurgu yaptı. İstiroti, “Bu durum hasta harcamalarını da yüzde 30 oranında azaltıyor. Fiziki muayeneyi yaptıracak aparatları temin edip yeni jenerasyon tahlillerle şahısların kullanımına sunarsak tam manasıyla online muayene ortamı yaratmış oluruz. Bunun için teknolojik araçların da tamamlanması gerekiyor. Bu açıdan bakıldığında medikal aygıt üreticileriyle de birlikte çalışmak gerekiyor. Biz bu süreçte bölüme gereksinimlerimizi belirtiyor, gerçek eseri geliştirmeleri için dayanak veriyoruz” diye konuştu.
Sektör olarak öğretici bir yıl geçirdiklerini tabir eden İstiroti, pandemi sürecinde hastane olarak virüs için farklı alanlar oluşturduklarını ve yönetmeliklere ahenk sağladıklarını lisana getirdi. Bulaş tesirinin olmaması için tedbirlerin olduğunu aktaran İstiroti, eylül ve ekimde çok sıkıntı süreçler geçirdiklerini kaydederek şöyle konuştu: “Yeni sürece ve gelişmelere de ayak uyduruyoruz. Mutasyonlu virüse de yatak kapasitemizi aşikâr oranda ayırdık. Ancak birebir vakitte yeni hastane hizmetleri de devam ediyor.”
“Antijen testleri geliyor”
Dijital sıhhat sürecinin mutfak tarafını temsil ettiklerini belirten Siemens Healthineers GM Yardımcısı Gürdal Şahin de, Mart 2020’de Türkiye’de birinci hadise belirlendiğinde evvel laboratuvar eserlerinde daralma yaşandığını söyledi. “Bizim iş ünitelerimiz görüntülemeye ve laboratuvar eserleri olarak ikiye ayrılıyor. Martta laboratuvar eserlerinde daralma başlayınca süratlice altyapımızda ayarlamaya gittik. Daralmaya kur tesiri de eklenince bizim üzere firmalara süreç olumsuz yansıdı. Bu süreçte PCR test kitleri öne çıktı. Bu kitlerin üretimini hala devam ettiriyoruz” diyen Şahin, yeni projelerinin de sırada olduğunu aktardı. Şahin’in verdiği bilgiye nazaran Siemens, yakın vakitte antijen testlerini piyasaya sunacak. Bu testlerin uzaktan sıhhatte kıymetli olduğunu belirten Şahin şu bilgileri verdi: “Bu testi hasta meskende de yapabiliyor. Kalabalık bir ortama girmeden evvel bu kolay testi yaparak riski azaltacak. Avrupa’da çok yaygın olan bu kit 15 dakikada sonuç veriyor. Türkiye’de de bu testler biraz süratli piyasaya sürüldü. Bizim geliştirdiğimiz kit ise yüzde 97 hassaslık oranıyla geliyor, ancak pazara geç gireceğiz.”
“Ödemeler konusunda da sorun yaşıyoruz”
“Sektörler Konuşuyor”a katılan sıhhat yöneticilerinin gündeminde kamu alacakları da vardı. Ödemeler konusunda kimi gecikmeler yaşadıklarını lisana getiren Draeger Genel Müdürü Zafer Kaşıkara, “Devlet bize mevcut borçlarımızın yüzde 25’inden feragat edersek 3 taksitle ödeneceğini söyledi. Biz de kabul ettik. Birinci taksit de ödendi” diye konuştu. Bilhassa devlet hastanelerinde tahsilatta çok zorlandıklarını aktaran Kaşıkara, özel dal tarafında ise dertleri olmadığını tabir etti. Devlet tarafında feragatname ile karşılaştıklarını lisana getiren Siemens Healthineers Genel Müdür Yardımcısı Gürdal Şahin ise “Alacaklarımızda zorlanıyoruz. Ne vakit alacağımız konusunda bilgi almak daha yanlışsız olacaktır. Bunun için tahlil yollarının olacağını düşünüyorum” dedi. Medikal oksijen üretimi yapan Linde Gaz’ın Yönetim Kurulu Lideri ve Genel Müdürü Mert Kumbaracı da “Devlet tarafından ödemeler konusunda biz de meşakkat yaşıyoruz. Biz evvel vicdani tarafa bakarak ödeme taraflarını sonraki plana aldık. Kamunun buna tahliller oluşturmasını umuyoruz” biçiminde konuştu.
