Yener KARADENİZ
İSTANBUL – Koronavirüs, birçok bölümde ticareti durma noktasına getirirken, hijyen eserleri ve şahsî hami unsurların satışında patlamaya yol açtı. Özelikle kolonya, dezenfektan eserleri, maske ve eldiven üzere eserlerin satışı 300 kata kadar çıkarken üreticiler de artan talebe yetişmek için vardiya sayılarını da artırarak tam kapasite çalışmaya başladı. İç talebi karşılamak için kelam konusu eserlere ihracat yasağı getirilirken, tıbbi maske, teneffüs aygıtı, kolonya ve etil alkolde de gümrük vergisi sıfırlandı.
Bu periyotta maske ve dezenfektan üretiminde adeta ulusal seferberlik ilan edildi. Geçen yıl haftada 50 bin civarı üretilen N95 maske üretimi haftada 1 milyona çıkarken, tıbbi maske için ise tüm sanayi kesimi harekete geçti. Etil alkol üreticileri de kolonya ve dezenfektan üreticilerine hammadde yetiştiremez duruma geldi. Dal temsilcileri, kelam konusu eserlerde son haftalarda yüzde 30’u aşan büyüme yaşandığını, büyümenin 2019’u üçe katlayacağını lisana getirdi. Paklık ve kozmetik eserlerinin küresel pazar büyüklüğü 2018 yılı için 733 milyar dolarken Türkiye’de ise bu sayı 32 milyar TL civarında yakın seyrediyor. Bunun içinde kozmetik eserler 11.3 milyar TL, ferdî hijyen ve paklık eserleri 10.3 milyar TL ve hijyenik kağıt eserleri de 9.8 milyar TL büyüklüğe sahip. 2019’da ise şahsî hijyen ve paklık eserleri iktisadının yüzde 10’a yakın büyüyerek 12 milyar TL’ye çıktığı kestirim ediliyor. Bu periyot en fazla tüketilen eserlerin başında gelen kolonyanın en eksi üreticilerinden Eyüp Sabri Tuncer’in Yönetim Kurulu Lideri Engin Tuncer, 2019’da 50 milyon litre olan kolonya tüketiminin bu yıl yüzde 100 büyüme ile 100 milyon litreye ulaşacağını söyledi. Tuncer, bu büyümenin yarısından fazlasının son iki haftada gerçekleştiğini lisana getirdi.
Kişiselde talep 10 kat arttı
Özel Markalı Eserler Sanayicileri ve Tedarikçileri Derneği Yönetim Kurulu Lideri İmer Özer de, şahsî hijyen eserlerine olan talebin bir haftada 10 kattan fazla arttığını söyledi. Olağan periyotta ayda 20 bin adet Bir market zincirinin Sıhhat Bakanı’nın birinci koronavirüs hadisesi açıklamasının sonraki günü 180 bin adet kolonya sattığı örneğini veren Özer, şu an el dezenfektanı, kolonya ve çamaşır suyu üreticilerinin talebi karşılamak için yüzde 100 kapasite ile pazar günü dahil 7/24 çalıştığına dikkat çekti. Bir öbür stratejik eser olan maske ise artan talep nedeni ile karaborsaya düştü. Türkiye’de hali hazırda 5’i büyük üretici olmak üzere 10 civarında N95 şekli maske üretebilen şirket faaliyet gösteriyor. Geçen yıl kapasitelerinin yüzde 5’ini N95 üslubu maske üretimine ayıran şirketler, Sıhhat Bakanlığı’nın uyarısı ile bu oranı yüzde 100’e çıkardı. Bakanlık, maske üreticileri ile tek tek görüşerek maske üretim kapasitesini kayıt altına aldı ve üreticilerin tüm kapasitesini N95 stili maskelere ayırmasını istedi. Üreticilerin aracılara satış yasağı getirdiğini söyleyen bir üretici, “Bundan bu türlü tüm üreticiler direk bakanlığa tedarikte bulunacak. Aracılara maske satmamız yasakladı” dedi. Hali hazırda dalın tıbbi maske üretimi ise haftalık 20 milyonu aştı. Bu periyotta tek kullanımlık plastik eser kullanımı da yaygınlaştı. Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, bu yıl bölümün 25 büyüyeceğini ve 2.5 milyar dolarlık büyüklüğü aşacağını lisana getirdi.
BİR HAFTADA SATIŞLARIN %35 ARTTI
Türkiye’de paklık ve hijyen eserleri üreticilerinin hammadde gereksiniminin yüzde 98’ni karşılayan, birkaç eserde ise tek tedarikçi olan MKS Devo’nun Yönetim Kurulu Balkanı Mehmet Korgün Şengün,son bir haftada satışların geçen yıla nazaran yüzde 35 arttığını lisana getirerek, “Güney Afrika’dan, Pakistan’dan, Nijerya’dan mal istiyorlar. Yurtdışı talep yüzde 100 arttı. Paklık ve hijyen eserleri kısmında müsaadeleri kaldırdık ve 7/24 çalışmaya başladık. 30 kişi bu alana kaydırdık. Bandırma’daki üretim tesisinin yıllık üretim kapasitemiz 100 bin ton. Paklık ve hijyen eserlerinde yüzde 40 olan kapasite yüzde 65’lere çıktı” diye konuştu.
