Pandemi tüm dünyada teletıp hizmetlerinin artmasına neden oldu. Bilhassa sıhhati yapay zeka tahlilleriyle buluşturan teknolojilere yatırımlar artarken, Türkiye’den de değerli teşebbüslerin çıktığına şahit olduk. Lakin bu alanda devletin yaklaşık bir yıldır üzerinde ağırlaştığı büyük bir proje var. Data toplamadan tahlil teknolojilerine, erken teşhisten medikal aygıt üretimine kadar bayspin sıhhat ile yapay zeka sistemlerini buluşturan bilim ve sanayi konseptli dev bir bölge hazırlanıyor. Bölgenin adresi İzmir Bakırçay Üniversitesi.
İzmir Bakırçay Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Berktaş, Türkiye’nin sıhhatte teknoloji atılımı için bir yılı aşkın müddettir planlama yaptıklarını tabir etti. Plana nazaran İzmir Bakırçay Üniversitesi kapsamında dört ayaklı bir sıhhatte yapay zeka aksiyon planı hayata geçirilecek. Bunun birinci adımı geçen yıl Türkiye’de birinci kere yapılan Milletlerarası Sıhhatte Yapay Zeka Kongresi oldu. Yüzlerce bilim insanı ve bölüm temsilcisinin katıldığı kongre büyük ilgi görünce, Milletlerarası Sıhhatte Yapay Zeka Derneği kuruldu. Derneğin istişare şurasında doktorlar ve mühendislerin yanında farklı disiplinlerden uzmanlar da yer alıyor. Birinci kongre büyük ilgi görünce dernek ikincisini düzenlemeye karar verdi. Kongrenin müracaat heyetine liderlik eden bölümün duayen isimlerinden Prof. Dr. Melih Bulut, İzmir’de sıhhat dalına yönelik yapay zeka ilgisinin evvelden beri var olduğuna dikkat çekiyor. Yaklaşık iki ay evvel bu kapsamda bir de bilimsel mecmua projesi hayata geçirildiğini belirten Bulut, “Türkiye’nin sıhhatte çıkış yapacağı alan yapay zeka uygulamaları. Bu alanda iki yıldır çalışan Bakırçay Üniversitesi çok hoş işbirliklerine imza attı. Bilhassa Türkiye’nin her yerinden genç tabipler tıpta yapay zeka uygulamalarına çok meraklı. Hususla ilgili kulüpler kuruluyor. Bakırçay Üniversitesi de bu işe öncülük ediyor” dedi.
Sağlıkta bilgileri yurtiçinde tahlil edeceğiz
Türkiye’nin sıhhatte yapay zeka seyahatine öncülük etme vizyonuyla birçok projeye tıpkı anda start veren Bakırçay Üniversitesi, ülke çapında birinci Sıhhatte Yapay Zeka Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’ni kurdu. Merkezin müdürü olan Doç. Dr. Orhan Er, DÜNYA’ya özel açıklamalarda bulundu. Merkezin Kasım 2020’de açıldığını belirten Er, yerleşke içinde data toplamadan tahlillere, medikal aygıtlar geliştirmeye kadar uzanan sıhhatte tam entegre bir yapay zeka üssü kurma planları bulunduğunu anlattı. Er, “Sağlık, en fazla datanın işlendiği, katma kıymetin yüksek olduğu bir dal. Sıhhatteki datalar ne yazık ki aygıtlar ithal olduğu için yurtdışına çıkıyor. Biz bu bilgileri Türkiye’de toplamayı ve tahlil etmeyi hedefliyoruz. Akabinde da tahlilleri bilimsel sistemlerle global ölçekte rekabet edebilecek aygıta ve yararlı bilgi üretebilecek hale getirmeyi planlıyoruz. Tıpta bilgi sürece, teşhis ve tedavi sistemlerinden tutun robotik tibbi aygıt üretimine kadar tüm yapay zeka uygulamalarının merkezi haline gelmek üzere çalışmalar yürütüyoruz” diye konuştu.
84 bin TL’lik yatırımla kurulacak merkezde asıl gaye Türkiye’nin dört bir yanındaki tabiplerden sıhhat bilgilerinin toplanması ve işlenmesi. Bölgedeki Atatürk Organize Sanayi Bölgesi ile dirsek temasında olduklarını anlatan Doç. Dr. Er planlarını, “Önce İzmir’deki hasta dataları toplanacak, sonra Türkiye’ye yayılacak. Maksada yönelik elektrik elektronik, biomedikal üzere lisansüstü kısımları kuruldu, doktora kısımları de kurulacak. Burayı teknokent bünyesinde şirket kurma imkanlarıyla donatmak istiyoruz. Doktorlar bir yandan da teşebbüsçü olacak” kelamlarıyla anlattı.
‘Sağlık olmadan uzay gayesi olmaz’
Planın bilgi toplama ve tahlil ayağı için üniversite içinde Bilgi Analitiği ve Mekânsal Bilgi Modelleme Uygulama ve Araştırma Merkezi de kurulduğunu belirten Doç. Dr. Er, ayrıca Biomedikal Teknolojiler Tasarım, Uygulama ve Araştırma Merkezi de açılacağı bilgisini verdi. Bu üç merkezin koordineli çalışacağını vurgulayan Er, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bu merkezlerde tıpta muhtaçlık duyulan alanlardaki eksiklikleri gidermek için projeler üretilecek. Sanayi üniversite işbirliği ve bilimsel araştırmalar yapılacak. Bir lisansüstü araştırma merkezi olacağız. Gayemiz hem akademisyen yetiştirmek hem de mevcut akademisyenlerin bilgilerini artırıp yeni eserlerin ortaya çıkmasını sağlamak. Türkiye’nin bir uzay gayesi varsa bunun içinde sıhhat kıymetli bir başlık. Biz bunların hepsine talibiz. Başta İzmir olmak üzere Türkiye’de çatı araştırma enstitüsüne dönüşmek istiyoruz.”
İkinci kongre Nisan 2020’de
İkinci Memleketler arası Sıhhatte Yapay Zeka Kongresi, 16-18 Nisan 2021 tarihleri ortasında İzmir Bakırçay Üniversitesi ile İzmir İl Sağlık Müdürlüğü konut sahipliğinde gerçekleşecek. Memleketler arası Sıhhatte Yapay Zeka Derneği’nin katkılarıyla düzenlenecek kongrenin bu yılki ana teması COVID-19 Pandemi Sürecinde Sıhhatte Yapay Zeka Uygulamaları olarak belirlenmiş. Yerli ve yabancı uzmanların sunumlar yapacağı kongrede programında ayrıyeten uygulamalı olarak bir günlük yapay zeka kampı da yer alıyor.
