Pandemi nedeniyle seyahatlere getirilen kısıtlamaların kaldırılması için dalın değişik kısımları ve kamuoyundan hükümetlere peş peşe davetler yapılıyor. Başta Türkiye’nin turizmde kaynak pazarları olan Almanya ve İngiltere olmak üzere hükümetler bir yandan gelen baskı ve taleplere karşılık vermeye çalışırken bir yandan da yeni varyantlarıyla salgını tedbire eforları kapsamında seyahatlerin hür bırakılmasını aşı temelinde ele alıyor. Seyahat kısıtlamalarının kaldırılması adeta aşıya endekslenmiş.
Aşı konusu; “aşı sertifikası”, “aşı pasaportu”, “dijital seyahat kartı” üzere isimlerle tabir edilen aşı ile ilgili çalışmalar Avrupa Komitesi tarafından “Dijital Yeşil Geçiş Kartı” ismiyle yürütülüyor.
Bu hususta her ülke farklı düşünüyor, AB içinde görüş birliği yok.
“Pasaport, sertifika, dijital yeşil geçiş kart üzere uygulamaların turizmi ve iş seyahatlerini canlandıracağı düşünülse de bunun hem türel hem de güvenlik boyutu var. Aşı pasaportuna dâhil olmayan ülkelerin resmi olarak seyahate açılamayacak olması, bu ülkelerin riskli ve seyahat uyarısı yapılan sınıfında kalacak olması değerli bir sorun olarak görülüyor.
Aşı pasaportunun ayrıyeten fırsat eşitsizliğini derinleştireceği, bunun da hem hukuksal hem de toplumsal sıkıntılara neden olacağı belirtiliyor.
Dünya genelinden istatistikler sunan Our World in Veri web sitesine nazaran şu ana kadar 138 ülkede yaklaşık 565 milyon doz aşı yapıldı.
Bu 7,8 milyarlık dünya nüfusunun sadece yüzde 7,2’sini oluşturuyor.
Eğer aşılama birebir süratte ilerlerse, dünya genelinde herkesin aşı olması üç yıldan fazla sürebilir.
Yapılan çalışmalarda seyahatlerin özgür bırakılmasının aşıya endekslenmesinin yanlışsız olmadığı belirtiliyor.
Aşı-turizm münasebetinde kim ne diyor?
Aşı pasaportunu İspanya, Yunanistan ve Portekiz desteklerken Belçika, Almanya, İsveç ve Danimarka bunun ayrımcılığa neden olacağı için karşı çıkıyor. Öteki ülkeler ve milletlerarası kuruluşlar da farklı değerlendirmeler yapıyor:
UNWTO: Aşı uygulamasının suratı ve dağıtımının beklenenden daha yavaş olması turizmin yine başlamasını daha da geciktiriyor.
AB: AB üye ülke yurttaşlarının AB bloğu ülkeleri içerisinde seyahatini mümkün kılacak “Dijital yeşil sertifika” olarak isimlendirilen aşı pasaportunu zarurî kılacak.
Almanya: Almanya 2. doz aşısını yaptıran ve Aşı Pasaportu’na işletenlere, aşıdan 15 gün geçtikten sonra seyahat özgürlüğü getiriyor. Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn, aşılanmış şahısların yurtdışına seyahate çıkabileceğini söyledi. Almanya’da şu anda yaklaşık 4.5 milyon kişi, ikinci doz aşısını almış durumda. Hükümet “Aşı olana seyahat serbest” derken kamuoyunda “Aşılananlar nüfusun yüzde 10’u, geri kalan ne olacak” diye soruluyor.
İngiltere: Başbakan Boris Johnson COVID pasaportu uygulamasında etik ve pratik sorular olduğunu, uygulamanın toplumu böleceği ve ayrımcılığa yol açacağı kaygılarını lisana getirdi.
Fransa: Hükümet “Bu, ayrımcılık olur. Türel sıkıntılar yaratır” diyor.
ABD: İdare aşı pasaportuna karşı. Her eyalette durum farklı. Örneğin Teksas valisi Greg Abbott aşı pasaportunu kabul etmeyeceklerini söyledi.
“Aşı turizmi yasal değil, bu türlü bir uygulama yok”
Rusya’ya aşı tipleri düzenlendiği haberleri üzerine açıklama yapan Rusya Federasyonu Sağlık Bakanı Mikhail Muraşko, aşı turizminin yasal olmadığını, bu türlü bir uygulama da bulunmadığını söyledi. Muraşko, “Rusya’da iç muhtaçlığımız için ayrılan aşılar kendi vatandaşlarımız içindir. Ülkemize turist olarak gelecek bireylere yapılması mümkün değil ve yasadışı bir uğraş sayılır” dedi.
