Leyla İLHAN
Sağlık bölümünün kıymetli ayağı olan özel hastaneler pazarı son 10 yıldır küçülüyor. 2011’de sıhhat pazarından yüzde 27’lik hisseye sahip olan özel hastanelerin bu hissesi 2019’da yüzde 13’lere kadar düştü. 2019’da yüzde 6-7 oranında küçülen pazarda yalnızca 2019 yılında 30 hastane kapısına kilit vurdu. Bu nedenle 20 bin sıhhat çalışanın işsiz kaldığı belirtiliyor. Bölümün süratle daralmasındaki en büyük etkenin kamu tarafından özel hastanelere ödenen hissenin 10 yıldır tıpkı oranda kalması olduğu vurgulanıyor. Kamudan aldıkları hisse azalınca artan maliyetleri fiyatlara yansıtan özel hastaneler, bu nedenle SGK’lı hasta kaybı yaşadı. Kesimde bu sorun devam ederken, buna bir de son periyotlarda özel sıhhat sigortasıyla gelen hasta sayısındaki azalma eklendi. Özel sıhhat sigortası poliçelerinin yüzde 20-25 oranında zamlanmasının bu poliçeleri yaptıranların oranlarını düşürürken, bundan ötürü yaşanan hasta kaybının ise yüzde 20’lere ulaştığı aktarılıyor.
En fazla küçük hastaneler ve klinikler etkilendi
Özellikle A ve B kümesindeki lüks hastanelerin dalda yaşanan düşünceyi aşmak için sıhhat turizmine tartı verdiği dikkat çekiyor. Fakat tartıyla SKG hastası çeken B segmentteki hastanelerin ise bu açılımı yapamadığı için en fazla kapanma sorunu yaşayan küme olduğu aktarılıyor. Özel Hastaneler pazarında yaşanan sorunları kıymetlendiren Özel Hastaneler ve Sıhhat Kuruluşları Derneği (OHSAD) Başkanı Reşat Bahat, özel sıhhat poliçelerinin son 15- 20 yıldır sıhhat sigortası poliçelerinin 2.5 ila 3 milyon ortasında sıkışıp kaldığını belirterek, “Yine de 3 milyon özel sıhhat sigortalı kişi 50’ye yakın büyük hastaneyi ayakta tutacak kadar kıymetli bir sayı. Fakat sigorta şirketleri poliçelerde enflasyonun üzerinde pirim artışı yaptı. İstanbul Tabipler Odası’nın fiyatı yüzde 13.8 artarken, maalesef özel sıhhat sigortası primleri yüzde 20-25’den fazla arttı” dedi. Hayat pahalılığından ötürü da insanların birinci tasarruflarını özel sigortalarında yaptığını söz eden Bahat, bu nedenle yalnızca yılın başında yüzde 20’lere yakın hasta kaybı yaşadıklarını söyledi.
Hastane sayısı 550’nin altına indi
Türkiye’deki tüm özel hastanelerin ya aciller ya da tüm branşlarda yapılan mutabakat gereği SGK ile bağı olduğunu söz eden Bahat, “Ancak 10 yıldır hiç artmayan Sıhhat Uygulama Bildirileri (SUT) fiyatlarıyla bu hizmeti sunmak zorunda kalıyorlar” dedi. “Bir de insanların gelirleri azaldığı için kamu hastanelerine yöneliyorlar” diyen Bahat, “Sigorta katkısı hiç artmadığı için bizim masraflarımız enflasyonun üzerinde kaldı. Ayrıyeten güç masraflarındaki artış nedeniyle dalda önemli bir sorun yaşanıyor” açıklamasını yaptı. “Dolayısıyla hem A ve B kümesinde hem de C kümesi hastanelerde daralma var” diyen Reşat Bahat, “Pazarda 567 tane hastane vardı. 2019’da bu hastanelerden 30 tanesi kapandı. Bundan ötürü 20 binden fazla sıhhat çalışanı işsiz kaldı” dedi.
Fiyat rekabeti oluşturdu
Özel Selçuklu Hastaneleri Yönetim Kurulu Lider Yardımcısı Dr. Seyit Karaca, sektörün kamuya hizmet vermeye başladığı 2005 yılından bu yana artmayan SUT fiyatlarının daima külfet olmaya başladığını söyledi. Karaca , “Böyle olunca Anadolu’da bilhassa sıhhat hizmeti sunumunda hiç olmaması gereken fiyat rekabeti başladı” dedi.
Lüks hastanelerin gelirlerinin yüzde 30’u sıhhat turizminden
Yaşanan sorunlardan ötürü tıp merkezlerinde kapanmaların çok fazla olduğunu söz eden Reşat Bahat, bunun yanı sıra 100 yatak altı hastanelerin bu ekonomik gelişmelerden çok fazla etkilendiğini tabir etti. A ve B kümesindeki hastanelerinin ise kayıpları aşmak için sıhhat turizmine yöneldiğini aktaran Bahat, lüks segmentteki hastanelerin gelirlerinin yüzde 30’nun artık sıhhat turizminden sağladığını kaydetti. Yabancı hasta sayısının geneldeki hissesinin yüzde 10 olmasına karşın, gelirleri içindeki hisselerinin yüksek olduğunu söyleyen Bahat, kaplıca sıhhat turizmi de eklendiğinde dalın sıhhat turizminden elde ettiği gelirin ise 1.5 milyar dolar 2 milyar dolar ortasında olduğunu kaydetti. Bunun yanı sıra özel bölümün toplumsal güvenliğe organ nakilleri, kalp ameliyatları, yeni doğan yoğum bakım tedavisi sunma yoluna gittiğini de aktardı.
“SGK fiyat artışı yapmazsa daralma artar”
Bahat, 2020’de SGK fiyat artışı yapmazsa daldaki kapanma oranın derinleşeceğini, daralmanın ise yüzde 10’u geçeceği ihtarında bulundu. Bahat, sürecin bu türlü devam etmesi halinde özel hastanelerin yalnızca muhakkak bir kitleye hizmet eden bir kurum haline geleceğine dikkat çekti.
“Şehir hastaneleri, ‘112’ hastasını göndermiyor!”
Özel Selçuklu Hastaneleri Yönetim Kurulu Lider Yardımcısı Dr. Seyit Karaca, şehir hastanelerinin bulunduğu vilayetlerde kamunun mecburî yönlendirilmesiyle özel hastanelerin ağır bakım alanları, yeni doğan ağır bakım ve fark alınamayan pek çok alanda çalıştığını söyledi. Lakin kamunun kent hastanelerinin açıldığı kentlerde, ‘112’ hastaları öncelikle kamu hastanelerine şayet burada yer yoksa özel hastaneye yönlendirdiğini aktaran Karaca, “Doğrudan deklare edilmeyen fakat kurum içinde çalışan bu türlü bir sistem var. Bu da bu alana yatırım yapmış özel hastaneleri olumsuz etkileyecek” dedi.
Hastane ruhsat pazarı oluştu
Özel bölüm hastaneleri ve sıhhat kuruluşları pazarında daralma devam ederken, bir taraftan da yeni hastane ve laboratuvar açarak büyümek isteyenler için ruhsat kısıtlaması kelam konusu. Seyit Karaca, kamuda oluşan insan kaynağı külfeti nedeniyle 2008 yılında planlama yönetmeliği ile özel hastanelerin ruhsat alımlarına sonlandırılma getirildiğini kaydederek, “Bunun sonucunda özel hastanelerin kendilerini geliştirmelerine pek fırsat verilmedi. Lakin fiziki manada ya da nakdi durumları uygunsa ruhsat satın alarak yeni branşlar oluşturmaları mümkün” dedi. Yeni ruhsat almanın zorlaşması nedeniyle de hastaneler ortası el değiştirmeler yaşandığını tabir eden Karaca, “Bu halde ruhsatların fiyatlandırıldığı bir dönemdeyiz” dedi. Biruni Laboratuvuarı Yönetim Kurulu Lideri Ömer Hoş de “İstanbul’da hala 10 yıl evvelki hizmet kapasiteleriyle durmak mümkün değil. Birçok semt oluştu. Lakin mevzuat buna karşın yenisini açmamıza müsaade vermiyor” diye konuştu.
