Safra kesesi taşları toplumda oldukça sık görülen ve tedavisi konusunda pek çok kafa karıştırıcı bilgi kirliliği olan hastalık grubudur. Pek çok durumda tanısı tesadüfi olarak konulur. Genelde sırta vuran ve yemeklerden sonra daha çok gözlenen, hastaların mide ağrısı ile sık karıştırdıkları ağrılara sebep olmaktadır. Pek çok insanda mide ağrısı ile karışması sebebi ile doktora gelmeden önce uzun süreler mide ilacı kullanmakta ve hastalık komplike hale geldikten sonra hastaneye başvurmaktadır. Mide yakınmaları ile çok sık karışabilmeleri sebebi ile bu tür yakınması olan hastalara ilk olarak mutlaka safra kesesini değerlendirmek için ultrasonik tetkikler istenmelidir.
Peki ultrason yapıldı ve safra kesesinde taş tespit edildi. O zaman ne yapılmalı?
Toplumda yaygın kanı ve inanış, ağrı-sızı yapmıyorsa dokunmamak, problem çıkarmıyor ise ameliyat olmamak yönünde olmakta. Ancak bu son derece yanlış bir inanış. Safra kesesi taşlarının tek tedavisi ameliyattır ve tüm safra taşları cerrahi ile tedavi edilmelidir. Kişinin ameliyat olmasına engel çok ciddi bir rahatsızlığı olmadığı sürece (ciddi kalp yetmezliği, akciğer yetmezliği gibi) cerrahi tedavi önerilmektedir. Yapılan cerrahi tedavide safra kesesi içerisindeki taşlar ile birlikte çıkarılmaktadır.
Ameliyat olmasam ne olur?
İki ihtimal mevcut.
-
Siz hayatınızın sonuna kadar hiçbir problem yaşamayabilirsiniz
-
Safra kesesi iltihabı, gangreni, pankreas bezi iltihabı, tıkanma sarılığı, karaciğer iltihaplanması ve taşın uzun yıllar yarattığı kronik irritasyona bağlı safra kesesi kanseri gibi son derece riskli ve ciddi hastalıklar ile karşılaşabilirsiniz. Bu tür durumlar yaşandığı zaman kapalı ameliyat şansınızın da azaldığını bilmeniz gerekir.
Taşı düşürmenin ya da eritmenin yolu var mı?
Safra taşlarında maalesef günümüzde taşları eriterek yok edecek bir ilaç yok. Taşları düşürmek ise biz hekimlerin en korktuğu durumlardan birisidir. Çünkü taşların kanala düşmesi ve tıkaması yukarıda da belirttiğim gibi hayati riski olan durumların asıl sebebidir. Safra taşlarını böbrek taşları ile karıştırmamak gerekir. Sık sorulan bir soruda içmecelerin, bazı bitki kürlerinin işe yarayıp yaramadığı olmakta. Bu tür alternatif tedavi yöntemlerine itibar etmemek gerekli, çoğu kez bilmediği otları kaynatıp içen hastalarda ciddi karaciğer ve böbrek toksisitesi ve hastalıklar ortaya çıkabilmektedir.
Safra kesem alındığında bende bir eksiklik olur mu?
Safra kesesinin fonksiyonu karaciğerin salgıladığı safrayı yemek aralarında depo etmek ve yemek ile birlikte yağ sindirimi için bağırsağa boşaltmaktır. Ameliyat olan pek çok hastamızın kesesi zaten taş ile dolu olduğu ve kese fonksiyonlarını göremediği için ameliyattan sonra da herhangi bir eksiklik hissetmemektedir. Ancak bazı hastalarımızda ameliyat sonrasında ilk 2 aylık sürede özellikle yağlı beslenme sonrasında şişkinlik şikayeti görülebilmekte, zamanla azalarak kaybolmaktadır.
Ameliyattan sonra uymam gereken bir diyet var mı?
Öncelikle safranın görevini bilmemiz lazım. Safranın ana görevi yağların sindirimidir. Bizler ne kadar yağlı yemek yersek safra kesemiz de o kadar kuvvetli kasılır. O yüzden safra kesesinde taşı olan hastalarımıza ameliyata kadar, çok yağlı yemeklerden, kızartmalardan ve özellikle de yumurtadan uzak durmalarını öneririz. Unun da sebebi kuvvetle kasılan kese içerisindeki taşların kanalı tıkayarak ağrı ve sarılık gibi durumlara neden olmasını engellemektir. Ancak ameliyattan sonra ilk 2 ay az yağlı yemek dışında ek bir diyete gerek yoktur.
Ameliyat nasıl yapılıyor
Günümüzde altın standart artık laparoskopik (kapalı) ameliyatlardır. Bu ameliyat tekniğinde en büyüğü 1 cm olan delikler kullanılarak, kamera eşliğinde safra kesesi çıkarılır. Hem hasta hem de cerrah açısından konforludur. Hastanın ayağa kalkma ve normal yaşantısına dönmesi daha erken olmaktadır. Cerrah açısından ise dokuların daha ince ve özenli diseksiyonu mümkün olmaktadır. Çünkü bu yöntemde kamera görüntüsü dokuların normalin 2-3 katı daha büyük ve detaylı görülmesini sağlar.
Daha önceden karın ameliyatı geçirdim, yine de kapalı ameliyat olabilir miyim?
Daha önceden karın bölgesine cerrahi uygulanmış hastalarda, karın içi yapışıklıklar sebebi ile kapalı ameliyat şansı azalmakla birlikte, pek çok hastada dikkatli bir cerrahi ile ameliyatı kapalı yapmak mümkündür. Ancak ameliyata girerken hastanın açık ameliyat olabileceğini de bilmesi gerekir.Ameliyat sonrası ne zaman normal hayatıma ve işime dönebilirim?
Kapalı safra kesesi ameliyatlarından sonra, herhangi bir komplikasyon gelişmediği sürece ameliyatın 3. Gününden itibaren kişi günlük hayatına ve ağır yük kaldırmıyor ise işine geri dönebilir. Ağır işlerde çalışanlarda bu süre 1 haftadır.
Ameliyat sonrası kontrollerim nasıl olacak?
Kişinin şikayeti olmadığı sürece hasta kontrole çağırılmamaktadır.
Ne zaman banyo yapabilirim, ne zaman denize girebilirim?
Ameliyatın 2. Gününden itibaren yarada akıntı, kızarıklık yok ise banyo yapılabilir ve 2 hafta sonra yara problemi yok ise denize girilebilir. Dikişler ameliyat sonrası 7. Günde alınır.
