Çağdaş fakat çook meşgul toplumumuzda kaçımız o hiç bitmeyen “Yapılacak İşler”i bitirmek ismine öğle yemeğimizi çalışma masamızda yerken çalışmaya devam etmişizdir? Ya da bir kahve molasını bile kendimize çok görüp kahvemizi ekran başında ne içtiğimizi pek de anlamadan içmişizdir? Kaçımız bugünkü plazaların açılmayan camlı ofislerine karanlıkta girip karanlıkta çıkmış, tüm gün gün ışığı görmeden kışı geçirmişizdir?
Alt alta yazınca, biraz ürkütücü gelmiyor mu size de?
Molasız çalışmanın ziyanlarını bilmeyenimiz yok, fakat tekrar de o döngüye kapılıp gidiveriyoruz işte.
Haydi, başımızı bir kaldıralım ve farkına varalım: sabah oluyor, akşam oluyor ve aslında işler hiçbir vakit bitmiyor. Hem vakit idaresini gerçek yapmıyoruz, hem de molaları kâfi ve verimli kullanmayı bilmiyoruz.
Sizce molalar ne sıklıkta olmalı ve biz molalarımızı nasıl daha verimli kılabiliriz? Molaların gerekliliği konusunda hemfikiriz, değil mi? ?
Elbette ki mola sıklığı ve uzunluğu bireyden bireye ve çalışma biçiminden çalışma biçimine değişkenlik gösterir. Hem iş saatlerinde kendimize alacağımız molalar hem de iş saatleri dışında dinlenme vaktimizi yanlışsız kullanmak kısa vadede gücünüzü tekrar şarj etmenizi sağlarken uzun vadede tükenmişlik yaşamaktan bizi koruyacaktır.
Nasıl gündüz çalışıyor gece uyuyorsak, çalışma hayatımızı da çalışma ve dinlenme döngüleri ile kendimizi, işimizi, verimimizi korur ve yükseltebiliriz.
Molaların duygudurumumuzu da düzenlediği gerçeğini de göz arkası etmemeliyiz. Nizamlı mola alışkanlığı, gerilime karşı bizi daha dirençli kılar, günümüzü sağlıklı ve verimli bir biçimde kotarmamızı sağlar.
Molaları gevşeme, toplumsallaşma, bilişsel aktiviteler, beslenme ve dinlenme fonksiyonları için istikrarlı olarak kullanmamız, her şeyden evvel kendi zihinsel, fizikî ve ruhsal sıhhatimiz için öğrenilmesi gereken bir durumdur.
Sevgili patronlar, çalışanlarınızın randımanı lakin onlar düzgün ve sağlıklı ise yükselir. Çalışanlarınızın sıhhati ve düzgünlüğü için gerekli başka malum kurallar yanında o pek sevmediğiniz molalar da aslında işiniz için çok değerlidir. Birtakım patronlar her mola vermiş çalışanına iş saatinden çalıyormuş gözü ile bakıyor olsa da, birçok patron molaların neden kıymetli olduğunu artık kavramış durumda.
Molalarınızda gevşemek için lütfen gün ışığı ve oksijen ile temas edeceğiniz bir alana gidin. Mümkünse teinsiz, kafeinsiz, asitsiz, şekersiz ılık bir içecek alın. Gözlerinizi kapatın ve 15 saniye için yalnızca dışarıdaki havayı fark edin. Vücudunuzu fark edin. İsterseniz dinginleşebileceğinizin farkına varın. Hatta kendinizi en âlâ hissettiğiniz yerde hayal edin, kulağınızda sizi en keyifli eden melodi ile. Gözlerinizi açtığınızda kendinizi daha güzel, daha dingin hissedeceksiniz. Bu 15 saniyeleri yavaş yavaş 10 dakikaya kadar çıkartın. Çok huzurlu ve dingin hissedeceksiniz kendinizi. Aksilikleri deşarj etmiş, yerine olumlu hislerle şarj olmuş bulacaksınız kendinizi.
Molalar esnasında sosyalleşin, arkadaşlarınızla, ailenizle konuşun, iş arkadaşlarınız ile sohbet edin, ancak işten değil. Olumlu hususlarla ilgilenin. Varsa, etrafınızda yeni şahıslarla tanışın.
Haberlere bir bakın molanız esnasında, merak ettiğiniz görüntü klipleri izleyin. Zihninizi farklı ve keyifli bahislerle meşgul edin. Pardon, haberlere bakmayın, keyfiniz kaçmasın. ?
Sabah ve akşamüzeri orta öğünlerinizi ve öğle yemeklerinizi lütfen işi bir kenara bırakarak yiyin. İşi düşünmeyin. Tatların farkına ve keyfine varın.
Vee en kıymetli fonksiyon: dinlenme. Gitgide artan oranda işten çıktığınızda işten çıkmış olmuyorsunuz aslında. Şu akıllı telefonlar çıktı çıkalı çalışanların kendilerine ilişkin vakitleri neredeyse kalmadı. Müdürünüzün ya da işvereninizin gecenin dokuzunda çalışıyor olması, sizi o saatte mail ve bildiri bombardımanına tutabileceği manasına gelmemeli. İşimiz gereği birtakım periyotlar daha uzun vakitler çalışmamız gerekebilir, lakin çalışma saati biten iş arkadaşlarımızı iş saatleri dışında sadece biz çalışıyoruz diye taciz etmemeyi öğrenmemiz çok kıymetli. Birçok işyerinde maalesef güzel karşılanmıyor, fakat ofisten çıktığımızda özel vaktimiz başlıyor. Bizler o saatlerde iş ile ilgili hiçbir bahis ile ilgilenmek, maillerimizi ve bildirilerimizi cevaplamak zorunda olmamalıyız. Dinlenmek herkesin en doğal hakkı ve zaruriliği. Uyku ve yeme bozukluklarında artış, aile hayatlarımızda bozulma, cinsel fonksiyonda bozulma, toplumsal hayatımızın sekteye uğraması ile gitgide artan oranda tükenmişlik sendromu yaşanmasına neden oluyor.
Siz siz olun, her şeyi hakikat vakit ve gerçek formda yapın. Çalıştığınız vakitlerde aklınız yalnızca işinizde olsun. Mola ve dinlenme vakitlerinde ise molalarınızın ve dinlenme vaktinizin hakkını sonuna kadar verin lütfen. Unutmayın sizi fakat siz kollarsınız.
Dr.phil. R. Meltem KAVCAR SIRMALI
16 Nisan 2019
