Çocuğunuzla sağlıklı irtibat kurmanızın yolu
Sevgili Anne Babalar,
Çocuğu olan her anne baba çocukları ile çeşitli sorunları yaşayabilir. Bu sorunlar biriktikçe de ebeveyn-çocuk ilgisi ziyan görür ve irtibatınız kopma noktasına gelir. Çocuğunuz irtibatınız bu duruma gelmeden neler yapabilirsiniz bu bahiste bilgi vermek istiyorum.
Her yaş gurubundaki çocukların muhtaçlıkları değiştiği üzere, her çocuğun kişilik özellikleri de farklılaşıyor. Bu da her çocuğa yaklaşımın farklı olmasını gerektiriyor. Çocuğunuzla olan sorunların içeriği, çocuğunuzun verdiği reaksiyonlar, aile dinamikleriniz ve irtibat kaliteniz üzere bahisler bir bütün olarak yanlışsız halde değerlendirilmeli ve bu değerlendirmeye nazaran tavsiyeler verilmelidir. Bu değerlendirmeyi fakat uzman bir pedagog yapabilir. Şayet çocuğunuzla bağlantınız ziyan gördüyse yahut hiç bağlantı kuramıyorsanız mutla uzman bir pedagog takviyesi almanız gerekiyor.
Her çocuk ve aile dinamiği farklı da olsa çocuğunuzla bağlantınızın bozulmasını önlemenin ve çocuğunuzla güzel bir irtibat kurmanın kimi genel ipuçlarını vermek istiyorum;
– Birinci olarak çocuğunuzu 3-6 yaş devri kendinize bağımlı yetiştirmeyin. Bilhassa genç anne babalar, tek çocuklu ebeveynler çocuklarının üzerine fazla düşüyor ve çocuklarını 3 yaşında olmasına karşın hala bebek üzere görüyor ve çocuklarının kendi başlarına hareket etmelerine müsaade vermiyorlar. Çocukların gelişimine nazaran farklılık gösterse de genelde 2 yaş ve sonrası artık çocuk kendi başına hareket etmeyi öğrenmiştir ve birçok beceriyi sergileyebilir. Mesela kendi suyunu kendi içebilir, ayakkabısını kendi giyebilir. Anne babalar çocuklarının öz bakım maharetlerini kendi yapmasına müsaade verilmeyince bu maharetler gelişemiyor ve çocuk 6 yaşında bile annesi tarafından giydiriliyor. Bu yalnızca bir örnektir. Birçok alanda anne çocuğun yerine yaşıyor ve kendiişlerini yapmasına müsaade vermiyor. Hasebiyle çocuk kendini kanıtlayacağı, kendini göstereceği bir alan bulamıyor. Abartılı ilgili hem anne baba çocuk ortasındaki ilgiye ziyan veriyor, hem de çocuğun sağlıklı kişilik gelişimine mahzur oluyor.
– Çocuğunuza sorumluluk verin. Küçük yaşlardan itibaren çocuğunuza yaşına uygun sorumluluk vermeye itina gösterin. Mesela çocuğunuzun bir markette parayı ödemesine müsaade verin. Yakın ve inançlı yerde ise marketten ekmek almasına müsaade verin.
– Çocuğunuzu hayattan izole yetiştirmeyin. Belediye otobüsü nedir, akbil nedir, metrobüs, metro nedir bunları öğrenmesine müsaade verin. Daima özel araçta, okul servisinde hayatı geçmesin. Hayatı hayatın içinde yer alarak öğrensin. Kendi başına bir yere gidebilecek öz itimadı kazandırın.
– Anne baba otoritenizi koyun. Daha bebeklikten kararlı ve dengeli halinizi koyun ve bu formda devam edin. Çocuğunuzun arkadaşı değil, anne babası olun. Yanlışlar yaptığında davranışının yanlış olduğunu anlatacak yaptırımlar uygulayın. Bu disiplin bahsidir. Bu bahiste bilhassa 3-6 yaş ortasında pedagog dayanağı alarak öğrenmenizde yarar var. Çocuğunuzun yaptığı her olumsuz davranışı anlayışla karşılarsanız hayırı öğrenmez ve her hayır dediğinizde hengame etmek zorunda kalırsınız. Bu nedenle çocuğunuza otoritenizi koyun.
– Çocuğunuza yasaklar koymak yerine seçenekler sunun. Çocuğunuzun onaylamadığınız davranışlarında yahut seçimlerinde tartışmaya girmek yerine nedenlerini açıklayıp seçenekler sunmanız daha yapan olacaktır.
– Çocuğunuzla konuşun. Çocuğunuza ne çok ilgili, ne de çok ilgisiz davranmalısınız. Bu çok hassas bir ayardır. Çocuğunuzu tanıdığınız için onun canını sıkan bir şey olduğunu fark ettiğinizde konuşmaya çalışın. Bu konuşmadan sonuç alamazsanız onun arkadaş üzere olduğu akraba yahut arkadaş etrafından bilgi alın. Bir sorunu varsa ve size bir şey açıklamıyorsa pedagog takviyesi de alabilirsiniz..
– Çocuğunuzu şartsız sevdiğinizi davranışlarınızla gösterin. 8. Onun kendi göstermesine müsaade verin ve onunla gurur duyun. Onu beğendiğinizi, başarılı bulduğunuzu tabir edin.
-Çocuğunuzun okul muvaffakiyetini hayatın merkezinde tutmayın. Okulda başarılı olmazsa onu daha az sevdiğiniz iletisini almasın. Akademik alan dışında öbür yetenekleri olabilir. Muvaffakiyetini okul başarısına indirgemeyin
– Konuşmalarınızın konusu daima olarak okul olmasın. Okuldan gelir gelmez okul nasıl geçti, imtihandan kaç aldın üzere sıkboğaz etmeyin. Okul konusunda o konuşmak isterse konuşun.
– Onun ismine kararlar almayın. Seçimlerine hürmet duyun. Bilhassa okul alanındaki seçimlerine hürmet duyun.
– Çocuğunuzun arkadaşlarıyla vakit geçirmesine müsaade verin. Herkesi güvenilmez, tehlikeli görmeyin. Aksi takdirde çocuğunuz insanlara güvenmeyi öğrenemez. İçinizi rahatlatmak için arkadaşlarıyla tanışabilir ve denetiminiz altında çocuğunuzun arkadaşlarını görmesine müsaade verebilirsiniz.
Buna benzeri birçok teklifte bulunabilirim. Ancak en hakikat teklif sizin aile dinamiğinize, çocuğunuzun özelliklerine ve çocuğunuzla yaşadığınız sorunun içeriğine nazaran değişecektir. İrtibatınız lakin çocuğunuza ve sizin aile dinamiğinize uygun teklifler verilerek tedavi edilebilinir.
Çocuğunuzla sağlıklı irtibat kurmanız dileğiyle,
Pedagog Sevil Yavuz
Ruhsal Danışman, Çocuk ve Ergen Psikolojisi Uzmanı,
Parenting Skills & Counseling Center
