Bilgisayarınızı her gün kapatmak mı, yoksa sürekli açık bırakmak mı kullanım ömrünü artırır? Günün sonunda bilgisayarınızı kapatmak, bir anlamda gerçekten de onu ek aşınma ve yıpranmaya maruz bırakmanız anlamını taşırken, aslında tam olarak gerçek aşınma bilgisayarı güvenli bir şekilde kapatma eyleminden değil, onu daha sonra açtığınızda ortaya çıkıyor.
Öyle ki, tıpkı arabalardaki içten yanmalı motorun, hareketli parçalar tarafından oluşturulan yüksek sürtünme seviyeleri nedeniyle çalıştırma esnasında daha fazla aşınmaya maruz kalması gibi, bir kişisel bilgisayar da benzer türde başlatma kaynaklı aşınmaya maruz kalır. Ancak bu, bilgisayarın içindeki mekanik parçaların çokluğu ile doğru orantılı.
Yani baktığımızda artık modern bilgisayarlarda birkaç fan ve artık nadir rastlamaya başladığımız sabit sürücü dışında neredeyse hiç hareketli parça bulunmuyor. Fakat yine de devrelere verilen ani akımla bir aşınma söz konusu olabilir. Zira indikatörler, kapasitörler ve transformatörlerden oluşan elektronik devreler, başlatma esnasında büyük miktarda akım çekerler. Bu, normal çalışma sırasındaki akım seviyesinden önemli ölçüde daha yüksek olurken, eğer bir de ucuz bir güç kaynağı kullanıyorsanız can sıkıcı sorunlarla daha kısa vadede karşılaşmanız mümkün. Özetle, sık sık bilgisayarı açıp kapatmak, güç döngüsünü azalttığından bilgisayarın ömrünü yer.
Fakat öte yandan eğer içindeki mekanik aksam az ise, yani sabit sürücü yerine bir SSD kullanıyorsanız ya da bilgisayar bileşenleri kaliteli kapasitörlere sahip ise, o zaman durum pek de böyle olmayabilir. Zira Rocky Mountain Enstitüsü’nün enerji raporuna göre modern bilgisayarlar 40 bin güç döngüsüne dayanacak şekilde üretilmiş. Yani bu kabaca bir hesapla 5 yıl anlamına geliyor.
Peki, ya bilgisayarı sürekli açık tutarsak? Aslında bu da yine nihayetinde bilgisayarın içindeki parçaların dayanıklılığıyla ilgili bir durum. Bilgisayar içindeki kapasitörler kalitesiz ise, o zaman cihazın ömrü daha da azalabilir. Zira bu da tipik bir bilgisayar PCB’sinde yer alan kapasitörün üzerinden geçen akımı ne kadar taşıyabileceği ile alakalı. Tipik kapasitörler 32 bin saatlik bir ömre sahip olurken, bu da 3.5 yıldan biraz fazla bir süreye denk geliyor.
Çözüm: Bilgisayarınızı uykuya bırakın
Bilgisayarınızı 7/24 çalışır durumda bırakmak hem kapasitörler üzerindeki gerilimi artırmaya, hem de günün sonunda yüksek enerji bedelleriyle karşılaşmanıza neden olurken, sürekli açıp kapatmak da güç döngüsünü tüketiyorsa, o halde bilgisayarı uykuya almak en doğru seçim olacaktır. Zira uyku ve hazırda bekleme modunda bileşenler daha az güç çekeceği için aşınma daha az olur, öte yandan bilgisayarı uyandırdığınızda da ilk etapta çekeceği güç de daha az olur -ki her ikisi de sistem sağlığı açısından faydalı.
Öte yandan günün sonunda bu yöntem de size ek bir enerji bedeli doğuracaktır. O nedenle, eğer gün içinde bilgisayarınızı sürekli olarak açıp kapatmanız gerekiyorsa uyku moduna almak daha mantıklı olacakken, eğer günlük 1 kez açıp kapatıyorsanız, bu işleme devam etmeniz kısa vadede sizi üzmez ve sisteminiz sizi 5 ila 7 yıl arasında rahatlıkla taşır. Zaten bu süre sonunda da gerek işletim sistemi gerek kullandığınız uygulamaların ihtiyaç duyduğu performans değişeceği için, isteseniz de istemeseniz de sisteminizi yenileme yoluna gideceksiniz.
