‘Sınav Derdi ve Baş Etme Yolları’
Geçmiş yıllarda üniversite okumak isteyenler için sırf tek bir imtihan varken şimdilerde her yaş kümesinden insan maalesef ki pek çok imtihana girmek ve bu imtihanları geçmek zorunda. İmtihanların hayatımıza girmesi ile birlikte çocuklarımızda ‘sınav kaygısı’ denilen durum da ortaya çıkmaya başladı aslında.
Pekala nedir bu imtihan telaşı?
Bir ders yahut imtihan hakkında çalışmış olmanıza rağmensürekli olarak başarısız olacağım, yapamayacağım biçiminde ağır endişeleriniz var mı? Pekala imtihan öncesinde yahut imtihan sırasında çalışmış, öğrenmiş olsanız dahi bildiklerinizi unuttuğunuz, başınızın bomboş kaldığı bir de üstüne mide bulantısı, terleme, titreme, huzursuzluk üzere belirtiler gösterdiğiniz, kendinizi imtihana veremediğiniz, odaklanmakta sorun yaşadığınız devirlerden geçiyor musunuz? Şayet bu durumlara yanıtınız ‘EVET’ ise muhtemelen imtihan korkusu yaşıyorsunuz.
İmtihan Derdi; bireylerin öncesinde öğrenilen bilgiyi imtihan sırasında tesirli bir biçimde kullanılmasına pürüz olan ve muvaffakiyetin düşmesine yol açan ağır tasa olarak tanımlanır.Sınav Telaşı yaşamaya başlayan çocukta ders muvaffakiyetinde düşme, ders çalışmayı erteleme, dersle ilgili sorulardan hoşlanmama, dikkat dağınıklığı, kendine inançta azalma ve kendini kıymetsiz ve yetersiz görme üzere belirtiler ortaya çıkar. Bu durum çocuğun imtihanlara yeteri kadar hazırlanamamasına, imtihan yaklaştıkça korkusunun artmasına ve doğal olarak imtihanda muvaffakiyet gösterememesine neden olmaktadır. Birtakım çocuklar imtihan derdi yaşarken birtakım çocuklarda tam bilakis derslerine tam bir halde odaklanabilmekte ve imtihan tasası yaşamamaktadır. Pekala imtihan telaşı neden oluşmaktadır? İmtihan telaşı yaşayan bireylerin kişilik özelliklerinin daha rekabetçi ve mükemmelliyetçi olduğu, tıpkı vakitte bireylerin gerçekçi olmayan olumsuz niyetlere sahip olduğu bilinmektedir. Lakin çocuklarda imtihan korkusunun oluşmasında anne babanın tavırları, imtihana aile içinde yüklenen mananın da hissesi büyüktür.
Çocuğu İmtihan Telaşı Yaşayan Anne Babalar Neler Yapılabilir?
Öncelikle bir anne baba olarak imtihan derdi yaşadığını düşündüğünüz, öğretmenlerinden bu biçimde geri bildirim aldığınız çocuğunuzla bu durumu konuşmak yapılacak birinci şeylerden biridir. Birçok sefer çocuklar anne babalarını hayal kırıklığına uğratacağı fikri ile de imtihan tasası yaşayabilmektedir. Çocuğunuza; bir imtihanda başarısız olmanın dünyanın sonu olmadığı, lakin imtihan korkusunun tedavi edilebilir bir durum olduğu ve anne babası olarak bu sorunu birlikte çözebileceğinize yönelik cümleler faydalı olacaktır. Sonrasında çocuğun imtihana dair ne üzere olumsuz gerçek olmayan niyetleri olduğunu öğrenmek ve bunlar üzerine konuşmakta faydalı olabilir.
Örneğin; Çocuğunuzun ‘Ben esasen bu mevzuları anlamıyorum” ” “Biliyorum, bu imtihanda başarılı olamayacağım’ formundaki cümleleri gerçekçi olmayan olumsuz cümlelerdir ve derde neden olmaktadır. Bu cümlelere karşılık çocuğunuza ‘konuyu gereğince çalışırsan, anlayabileceğini düşünüyorum, sence bunun için ne yapabiliriz, birinden yardım almak ister misin’ ‘Daha evvel pek çok imtihanda başarılı oldun, bunu başarmaman için bir neden yok’ üzere korkuyu azaltacak, daha gerçekçi cümleler kurmak imtihan derdi ile baş etme kademesinde değerlidir.
İmtihan Telaşı ile baş etmede anne babalara düşen başka misyonlar ise;
-Çocuğunuzu diğer çocuklar ile kıyaslamayın. Çocuğunuzun arkadaşı Ali’nin imtihandan 90 almış olması yahut liseye giriş imtihanında daha yeterli bir liseyi kazanmış olması çocuğunuzun daha çok ders çalışmasını sağlamaz bilakis başarısızlık hislerini daha çok yaşamasına ve içine kapanmasına neden olur.
-Çocuğunuzu sadece imtihandan güzel bir not aldığında yahut düzgün bir okul kazandığında değil çabaladığında fakat başarısız olduğu imtihan durumlarında da kutlayın. Sırf imtihan sonucuna nazaran çocuğa kıymet ve ilgi göstermek çocuğun sonuç odaklı olmasına ve o sonuca ulaşmak için yanlış formüllere başvurmasına neden olabilir. Lakin eforu da kutlanan bir çocuk o imtihanda başarısız olsa dahi gelecek imtihanda başarılı olmak ismine daha çok efor harcayacaktır.
-Anne baba olarak imtihan konusundaki beklentilerinizi de gözden geçirin. Bazen kendi çocukluğumuzda yapamadığımız şeyleri, okuyamadığımız okulları çocuğumuzun yapmasını, okumasını bekleriz. Fakat sizin istediğinizi çocuğunuz istemeyebilir ve bu durum çocuğunuzla aranızda çatışmalara da neden olabilir.
-Çocuğunuzla konuşmaktan çekinmeyin. Çocuğunuzun bilerek ders çalışmadığını, inadına bu türlü davrandığını düşünüyor olabilirsiniz. Bu türlü olsa dahi gerçek nedenleri öğrenmek çocuğunuza yardım etmek en doğrusudur.
Tüm tekliflere karşın çocuğunuzun imtihan tasasında bir düşüş olmuyorsa, bu durum aile içinde sorunlara neden olmaya başladıysa en kısa vakitte çocuğunuzla birlikte bir psikoloğa başvurun.
Sıhhatle Kalın…
