ÇOCUĞUM SÖZÜMÜ DİNLEMİYOR!
Pek çok anne babanın sık sık lisana getirdiği bir sorudur; çocuklarıma nasıl bir eğitim vermeliyim? Çocuklarıma kızmak, bağırmak istemiyorum ancak öteki türlü de sözümü dinletemiyorum. Odasını toplatamıyor, ödevlerini yaptıramıyorum. Pekala bu problemlerin bir tahlili var mı?
Çocuklara tesirli bir disiplin eğitimi vermek, kızmadan, arbede etmeden tesirli bir bağlantı kurmak mümkün.
Disiplin; Bir konutun ve ailenin bedellerine, niyetlerine ve davranışlarına uygun olarak yapılması ve yapılmaması gereken davranışları tabir eden bir tertiptir. Yani her aile içinde uygulanan disiplin kuralları farklılıklar gösterebilmektedir. Çocuklarınıza tesirli bir disiplin eğitimi vermek için kıymetli olan çocukta içten gelen bir mesuliyet hissini oluşturabilmektir. Disiplin dıştan gelen daima zorlamayla olmaz! Çocuk tek başına kaldığında da kurallara uyuyor, isteklerinizi uyguluyorsa «disiplin» kazanmış demektir
Şayet aile bireylerinin ve çocuğunuzun bir ruhsal sorunu yoksa ve rastgele bir ruhsal tedavi sürecinden geçmiyorsanız çocuğunuza disiplin kazandırmak ve sorumluluk sahibi çocuklar yetiştirmek için şu teklifleri dikkate alabilirsiniz:
1-ÖRNEK OLUN
Çocuğunuzun odasını toplamasını istiyor fakat siz odanızı dağınık bırakıyorsanız, çocuğunuz palavra söylemesin istiyorsunuz lakin siz kimi durumlarda palavraya başvuruyorsanız bu durumda çocuğunuzda tıpkı sizin üzere davranacaktır. Çocuklar görerek öğrenirler. Çocuğunuzun yapmasını ve kazanmasını istediğiniz davranışları öncelikle siz yaptığınızda ve örnek olduğunuzda çocuğunuzun bu davranışı kazanması daha kolay olacaktır.
2-SEVGİ VE HÜRMET GÖSTERİN
Unutmayın ki çocuklarınız sizin evlatlarınızdır, bir ordunun askerleri değil. Çocuğa verilecek olan disiplin eğitimi yüksek oranda sevgi ve hürmet içerir. Çocuğa sevgi göstermemek, onu azarlamak bir disiplin formülü değildir. Çocuğunuzun kendine güvenen, sorumluluk sahibi bireyler olmasını istiyorsanız onların da bir birey olduğunu kabul ederek, kendine ilişkin his ve niyetlerinin olduğunu bilerek hareket etmek, sevginizi esirgememek, onu da dinlemek kıymetlidir.
3-ÇOCUĞUNUZUN GELİŞİM SEVİYESİNE UYGUN KURALLAR BELİRLEYİN.
Çocuğun gelişim seviyesi demek çocuğun bilişsel, fizikî, ruhsal, zihinsel olarak yapabileceklerinin seviyesi demektir. Çocuklar büyürken ortaya travmatik olaylar yahut hastalıklar girmediği sürece öğrendiklerinin üzerine yenilerini katarak ilerleme kaydederler. Lakin çocuğunuz fizikî, ruhsal ve bilişsel olarak şimdi birtakım durumlara ve kurallara hazır değilse, hazır olmadığı bu kuralları koymak ve uygulatmaya çalışmak hem anne-baba için hem çocuk için bir azap olacaktır. Şayet 1 yaşındaki çocuğunuza tuvaleti gelince tuvaletinin geldiğini söyleme ile ilgili bir kural koyduysanız çocuğunuz şimdi gelişimsel olarak buna hazır olmadığından bu kurala istese de uyamayacaktır.
Ergenlik çağındaki çocuğunuza meskene kaçta gelmesi ile ilgili kural koyabilirken okul öncesi periyottaki çocuğunuza koymanız ve onun uyması çok zordur. Zira okul öncesi yaştaki çocuğunuzun vakit kavramı şimdi net bir halde oluşmamıştır.
4-KURAL KOYARKEN MANTIKLI VE ÖNCELİKLİ KURALLAR KOYMAYA ÇALIŞIN.
Kural sözü pek çok beşere itici gelse de, kısıtlanmayı çağrıştırsa da çocuk yetiştirme konusunda uygulanan kurallar aslında çocuğa inançlı bir alan belirler. Kuralsız ve sınırsız bir ortamda yetişen çocuk tehlikelerin kendisini ne vakit bulacağını, hududu ne vakit aşacağını bilemeyecektir ve bu durum yetişkin hayatında da büyük sorunlara yol açacaktır. Pekala kural koyarken nelere dikkat etmek gerekir? Kurallar çocuk büyütme serüveninde gerekli iken fazla kuralcı bir aile ise bir o kadar ziyanlıdır. Kıymetli olan mantıklı ve nitekim lazım olan kurallardır. Ebeveyn olarak çocuğunuzda öncelikli olarak hangi davranışları görmek istersiniz? Sizin için kıymetli olan odasını mı toplaması yoksa dişlerini mi fırçalaması? Hepsini birebir anda istediğinizde meskeniniz uyulmayan bir kurallar konutuna dönüşür. Bu nedenle öncelik listenizi belirleyin ve kurallarınızı buna nazaran koymaya çalışın.
5-KURALLARINIZA ÇOCUKLARINIZLA BİRLİKTE KARAR VERİN.
Tabi ki bu durum için çocuğunuzun konuşabildiği ve kural sözünü anlayabileceği bir yaşta olması gerekir. Bilhassa ergenlik periyodunda bir çocuğunuz varsa konuttaki kuralları belirlerken onun fikirlerini almak değerlidir.
6-KURALLARINIZ HER DAİM GEÇERLİ OLSUN.
Çocuğunuzun yatma saati ile ilgili bir kural belirlediniz, bir mühlet uyguladınız lakin meskene gelen konukla birlikte çocuğunuzla oluşturduğunuz bu kuralı kendiniz ihlal ettiniz ve yatma saatini resen değiştirdiniz. Bu durumda çocuğunuzun öteki günler yatma saati kuralına uymasını beklemek bir hayalden öteye geçmeyecektir. Oluşturduğunuz kuralları yer yahut bireyler değişse dahi istikrarlı bir halde uygulamak kuralların uygulanabilmesi açısından kıymetlidir. Şayet koyduğunuz kurallar konusunda bu tertibi yakalayamıyorsanız kuralın sahiden öncelik listenizde olup olmadığını denetim etmekte yarar var.
7-HAYIRINIZ HAKİKATEN HAYIR OLSUN
Çocuğunuzla haftada sadece bir defa çikolata yemesi konusunda anlaştınız. Lakin çocuğunuz bu kuralı bozdu ve vaktinden evvel çikolata istediğini söyledi. Kuralınızı hatırlattığınızda da ısrarlarına, ağlamasına, sızlanmasına devam etti ve sakinleşmedi. Bu durumda dahi geri adım atmamalısınız. Sizi vicdansız olmakla suçlayabilir. Ağlamasına dayanamayabilirsiniz. Lakin şayet bu kuralı koymanızın hedefi sahiden çocuğunuzun sıhhati ve eğitimi içinse kurala uymak yapılacak en gerçek şeydir. Çocuğunuz ağladığında bu kural bozulursa çocuğunuz bunu öğrenir ve tesirli bir disiplin oluşturmanız imkansız hale gelir.
Çocuğunuza tesirli bir disiplin eğitimi vermek, kurallara uymasını sağlamak için bu adımlara dikkat etmek ve uygulamak size olumlu sonuçlar verecektir. Lakin ebeveynlerden biri yahut her ikisi ruhsal olarak sağlıklı değilse, çocukta Karşı Gelme, Davranım Bozukluğu, Dikkat Eksikliği üzere bir kuşku varsa bu durumda bir uzmandan Aile Terapisi almak faydalı olacaktır.
