Sağlık

Erişkinlikte bağlanmanın ikili ilgilere tesirleri

Bağlanma stillerinizin çocuklukta nasıl oluştuğunu ve bunların sizi erişkinlikte nasıl etkilediğini geçtiğimiz haftalarda konuşmuştuk.

Bu hafta da bağlanma stillerimizin ikili münasebetlerinizi nasıl etkilediğini konuşalım istedim.

Büyürken sağlıklı bir bağlanma oluşturamadıysanız erişkinleşme sürecinde hayat herkese sağlıklı bağlanabilmeyi öğrenebileceği bir baht verir. Sıhhatsiz bağlanma biçimlerinden geliyorsanız bu periyotta farkındalık oluşturup kendinize, sevdiklerinize, hayata karşı sağlıklı bir bağlanma biçimi geliştirebilirsiniz.

Erişkinleşme devri ile ikili ilgiler kıymet kazanır ömürde. Birçok kişi alakanın başlarında kendisini son derece inançta hisseder. İlginizin önemli bir bağlantı olduğunu düşündüğünüzde partnerinizde huzur ve inanç bulursunuz. Sağlıklı, sevgi dolu bir alakada kendinizi partnerinizin yanında inançta hisseder, karşılıklı olarak birbirinizden beslenir ve “biz”in kusursuz olduğunu bilirsiniz. Başlardaki cicim ayları her çift için olağanüstüdür. Temel münasebet ise cicim aylarının çabucak bitiminde başlar. Hayat olayları önünüze geldikçe tanımaya başlarsınız birbirinizi. İşte tam da burada devreye girer bağlanma stillerinizin yansımaları.

Bağlanma tarzınız kendini sevgiyle dolu cicim aylarında değil kriz esnasında gösterir. Aranızdaki fikir ayrılıklarını, çatışmaları yönetme biçiminiz birbirinizle nasıl bir bağ içinde olacağınızı belirler. İşte bu çatışma anları çocukluktan gelen bağlanma tarzınızı mi yoksa erişkinliğe geçerken oluşturduğunuz mu kullanacağınıza bağlı olarak sizi, bağlantınızı belirler.

Çocukken içine doğup büyüdüğünüz ailenizin davranış kalıpları sonucunda oluşan bağlanma tarzı şayet erişkinleşme sürecinde bir farklılık oluşturamadıysanız tüm omurunuzdaki münasebetleri tesirler.

Şayet inançlı bağlanabildiyseniz çocukluğunuzda, empatik, kişisel ve toplumsal hudutları yanlışsız çizilmiş, manalı bağlantıları olan bir genç ve erişkin olursunuz. Her iki partner de hayatta kendini inançta hissediyorsa, keyifli, açık, gerçek bir bağ yaşar. Tensel temas her iki partner için de keyiflidir. İnançlı bağlanma tarzı olan partnerler ortak bir gelecek planlayabilirler. Bu ortak hayat içindeki “biz”i sağlıklı bir biçimde oluşturan bu şekil çiftler, ilgilerinde kendi alanlarını koruyarak “ben” olmayı unutmadan, ferdi münasebetlerini de sağlıklı bir biçimde oluştururlar.

İnançsız kaçınan bir bağlanma tarzında büyüdüyseniz, eleştirel, rijit ve aralı bir genç ve yetişkin olursunuz. Esnek olmadığınız üzere yakın bağlantılara de açık değilsinizdir. Kimseye güvenemezsiniz. Bu şekil bağlanma tarzı olan partnerler için tensel temas risk teşkil eder. Bağlantılarında kaygı faktörü hakimdir. Hem birbirlerinden hem de yara almaktan korkarlar. Kendilerini savunmasız, çıplak hissederler. Kendilerini savunma konusunda başarılı değillerdir. Agresif ve denetimci davranışlar karşısında geri çekilir ve kendilerini suçlarlar. Partnerlerinin karar mercii olmasına müsaade vererek çatışmadan kaçınırlar. Alakada istek ve muhtaçlıklarını söz etmekten kuvvetle kaçınırlar. Hislerini baskılar ve alaka içinde kendilerini yalnız hissederler.

İnançsız dertli bir bağlanma tarzında büyüdüyseniz dertli ve kendine güvenmeyen bir genç ve erişkin olursunuz. Ne yapacağınızı kestirim etmek kolay değildir. Denetim etmeyi istersiniz. Çatışmada karşınızdakini suçlayıp çatışılan mevzuda sorumluluk almazsınız. Etrafınız tarafından güvenilmez olarak tanımlanırsınız. İkili bağlantılarda tasa ve güvensizlik kıymetli rol oynar. Kara kaplı defteriniz vardır. Kısasa kısas münasebetinizin değerli bir tarifidir. Partnerinizi düzeltmek, davranışlarını hatta niyetlerini bile denetim etmek istersiniz. Kim ile neden ve nasıl konuştuğundan tutun da ne aldığına, boş vakitlerinde ne yaptığına kadar her şeye karışırsınız.

Sistemsiz, dağınık bağlanma tarzında büyüdüyseniz, telaş düzeyi yüksek, duyarsız, karmaşık ve kolay patlayabilen bir genç ve erişkin olmuşsunuzdur. Maalesef bağlantılarınızda partnerinize berbat ve hoyrat davranırsınız. Aslında birçok alanda yardıma gereksiniminiz olmasına karşın kimseye güvenmezsiniz. Evvelce yaşamış olduğunuz travmaların tesirleri hala devam etmektedir. Geçmişte yaşanmış olan kayıpların yasları da hala sürmektedir. Bağlantılarınızda duygusal yakınlığa tahammül edemezsiniz. İkili münasebetlerde talepkârsınızdır. Bu bireylerin münasebetleri inişli çıkışlıdır, istikrar ve sükûnet yoktur. Kırgınlıklar çok ağırdır.

Her iki partnerin de inançlı bağlanma tarzından geldiği münasebetler bulmak elbette ki kolay değildir, hele de günümüzde bu kadar çok ayrılık ve boşanma yaşanırken. Bu üslup alakalarda ebeveynler sağlıklı bir ayrılık yaşamayı pek de başaramadıkları için, bu çocukların ilgileri sıklıkla acı, öfke ve hüzünle eşleşir. Bu nedenle de bu çocuklar bağlarına uzun vadede olumsuz tesirleri olacak önemli bir güvensizlikle başlarlar.

Çocukluktaki bağlanma tarzınızı siz seçmiyorsunuz, ebeveyninizin davranış kalıpları sonucunda oluşuyor. Bağlanma tarzınızın problemli olduğunun farkına varmak her vakit kolay değildir. Mevzuu kendinizle yüzleşebilme cüreti gösterebilmektir.

Kendinizi inançta hissetmiyorsanız, bu sizin seçiminiz değildir. Siz yalnızca şu an ve sonrasından sorumlusunuz. Şu an ve sonrasına odaklanın. Erken çocukluk devrinde ebeveyniniz ile bağlantınız erişkinlik yaşantınızın haritasını oluşturur. Bu haritayı erişkinleşme devrinizde tekrar oluşturmanız mümkündür. Bu harita sizin kendinizle, partnerinizle, etrafınızla ve hayatla bağlantınızı belirler. Hangi bağlanma tarzı ile büyüdüğünüzü çatışmaları nasıl yönettiğinize bakarak tespit edebilirsiniz.

Unutmayın, takviye almaya ve değişmeye karar vermek yalnızca sizin elimizde. Herkes inançta ve memnun olmayı hakkediyor. Bu hakkı kullanın.

Dr.phil. R. Meltem KAVCAR SIRMALI

22 Ekim 2019

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu