Mehmet KAYA / ANKARA
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ekonomik Islahat Paketi içinde, iki yeni başkanlığın kurulacağını açıkladı. Bunlardan biri uzun müddettir geliştirilmeye ve yerlileştirilmeye çalışılan sıhhat sanayileri (tıbbi sarf gereçleri, tıbbi aygıtlar, büyük elektronik görüntüleme sistemleri vb.) dalında kurulacak.
“Sağlık Sanayileri Başkanlığı” ismiyle kurulacak yeni başkanlık, Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışacak. Daha evvel, Sanayi ve Teknoloji, Sağlık, Ticaret, Çalışma Bakanlığı kurumlarında dağılmış çok sayıda işlevi bünyesinde toplaması bekleniyor.
DÜNYA’nın görüştüğü dal temsilcileri Başkanlık kurulması kararını olumlu bulduğunu belirtirken, talepler ise sanayinin kurumda faal formda temsili, yerli firmaların gelişmesine imkan verecek, kamu alım garantileri, fiyat-kaliteye nazaran fiyat belirlenmesi, dalın yatırıma özendirilmesi, kesim için genel bir devlet siyaseti benimsenmesinde ağırlaştı.
“İki bacaklı bir yaklaşımı önemsiyoruz, sanayi işin içinde olmalı”
Türkiye Sıhhat Sanayisi İşverenleri Sendikası (SEİS) Başkanı Metin Demir, uzun vakittir talep ettikleri bir düzenleme olduğunu belirterek, “Hem bölümün AB regülasyonlarına ahengi, ona nazaran eser üretimi, ihracatı için yapılması gerekenleri, dalın daima ve sürdürülebilir olmasına yönelik gereken bir konuydu” değerlendirmesini yaptı.
Metin Demir, bölümün yerelleşmesi, teknoloji transferi, yeni eserlerin üretimi maksatları doğrultusunda iki bacaklı bir kurgunun gerekli olduğunu vurgulayarak şunları kaydetti: “Bu piyasanın içinde bir devlet kurumuymuş üzere değil, sanayiyi de içine alan, ilaç, tıbbi aygıt bölümünü; üniversitedeki akademik tarafın teknolojiye, sanayiye yakın tarafın katkısıyla oluşabilecek bir yapı olmalı. Ayrıyeten, hem denetlenebilir, izlenebilir bir yapı, AB müktesabatını, regülasyonları yapacak, FDA’da olduğu üzere kalite ve akreditasyonu yapacak bir yapı kurulmalı. Öbür bacak ise Savunma Sanayii Başkanlığında olduğu üzere, dalı güdümlü projelerle muhtaçlık olan alanlara yönlendirici olacak, kesimin gelişimini sağlayacak, endüstrileşmesini sağlayacak bir yapı. Bu manada iki bacaklı bir yapının olmasını dilek ediyoruz.”
Metin Demir, Sıhhat Bakanlığı’nın sıhhat hizmet sunumu misyonunun çok baskın olduğunu, sanayinin gelişmesine yönelik yaklaşımlara aralı durduğunu, karışmak istemediğini belirtirken, TİTCK bünyesindeki yapıların da sanayileşme tarafındaki adımlarının hudutlu kaldığını vurguladı. Demir, “Cumhurbaşkanlığı bünyesinde, hem regülasyonlar tarafını götüren, hem de bölümün gelişimini sağlayacak, yalnızca TİTCK değil de TİTCK dışında Toplumsal Güvenlik Kurumunun-GSS kapsamındaki sıhhat teknolojilerini geliştirmeyi de kapsayacak, pazara girişteki muhtaçlık olanların gelişimine takviye olacak bir yapı kurulmasını dilek ediyoruz” diye konuştu.
“Güdümlü projeler”den kastının, belirlenen gereksinime nazaran, kamu alım garantilerinin de verildiği üretim çıktısı elde edilen projeler olduğunu belirtirken, TİTCK bünyesinde başlatılan projelerden yalnızca teğin “ilerleme sağladığını”, TÜBİTAK, KOSGEB üzere kuruluşların proje davetlerinin da çok küçük çaplı tahliller olduğunu vurguladı.
Demir kelamlarını şöyle sürdürdü: “Örnek, yeterli projelerin hayata geçmesi gerekiyor. Birinci başlayan projelerin düzgün modeller, yeterli uygulama örnekleri olmasıyla gerisi gelecektir. Olumsuz bir sonuç bütün “olacakları” da engelliyor. Hasebiyle daima birlikte Cumhurbaşkanlığı bu yapıyı kurduğu vakit, akademi, ilaç, hem tıbbi aygıt bölümü, daima bir arada, sürdürülebilir, ölçülebilir, izlenebilir bir sıhhat teknolojileri ülke stratejisini oluşturup, hepimizin inanacağı, birlikte oluşturabileceği bir yapı kurmalıyız. Nitekim çok hoş şeyler yapabiliriz. Yol haritası düzgün yapılırsa fikir çok güzel.. İradenin Cumhurbaşkanlığında olması çok âlâ.”
“Ne kadar bilgili regülasyon kurumu, o kadar kaliteli sektör”
TOBB Türkiye Medikal Meclisi Başkanı Levent Mete Özgürbüz de DÜNYA’ya yaptığı değerlendirmede, uzun müddettir bu türlü bir yapı önerdiklerini vurgulayarak, “Bütün dünyada sıhhat denilen mevzu devletlerin kayıtsız kalamadığı, her ülkenin en az regülasyon bazında, satın almada kesinlikle rol oynadığı bir alan” dedi. Türkiye özelinde, Genel Sıhhat Sigortasıın yüzde 98-99 kapsayıcılığı nedeniyle, sıhhat alanının savunma sanayiine misal biçimde alıcısının devlet haline geldiğini belirten Özgürbüz, “Muhatabınızın kullanıcı olarak sokaktaki insan lakin satın alma işinin devletle olduğu bir yapı. Bunu regüle edecek bir kurumu çok dilek ediyoruz. Sıkıntıların bütüncül bir tartışıldığı âlâ bir vakit, bu başlık altında çok sorun çözülebilir, bir fırsat diye görmek lazım” diye konuştu.
Bakanlıklar üstü, stratejiye dayalı bir yapının, dala istikamet verme ve regülasyon işlevleriyle birlikte aktif olacağı görüşünü taşıdığını belirten Özgürbüz, “Regülasyon kurumu ne kadar kuvvetli olursa, kesim de o kadar kuvvetli olur. Sıhhat, bilginin ekonomik yarara en çok dönüştüğü alan, en yüksek katma bedelli alan. Münasebetiyle yaptığımız bir hammadde, bir materyal satmak değil, bilgi satıyoruz. Karşımızdaki regülasyon kurumunun, bize bu müsaadeleri veren kurumun bilgisi ne kadar yüksek olursa, ülkenin know-how’ı o kadar yüksek olacaktır. Ne kadar kaliteli regülasyon kurumu, o kadar kaliteli kesim. Hasebiyle olumlu buluyorum. Uzun vakittir dilek ettiğimiz bir şeydi” diye konuştu.
TİTCK’nın regülasyon yapısı olarak kurulduğunu lakin giderek öteki işlevler yüklendiğini, plan hazırlamasının dahi sözkonusu olduğunu kaydeden Özgürbüz, bu nedenle arzulanan biçimde ABD’deki FDA gibisi bir yapı olmaktan uzaklaştığını savundu. Özgündüz ayrıyeten Genel Sıhhat Sigortası kapsamındaki SUT fiyatlama sisteminin de geçerliliğini yitirdiğini, Kamu Hastaneleri Kurumu’nun alımlarının neredeyse yüzde 90’ının SUT’ta yazılı fiyatların üzerinde gerçekleştiğini belirtti.
“Başkanlıkta sanayinin de içinde olacağı komite kurulmalı”
Tüm Tıbbi Aygıt Üretici ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu (TÜMDEF) Genel Başkanı Kemal Yaz Başkanlık kararını yerli üreticiler açısından somut ve tahlil odaklı olarak değerlendirdiklerini vurguladı.
DÜNYA’ya değerlendirmelerde bulunan Kemal Yaz, kurulaşacak Başkanlığı yerli üretime takviye olacak bir yapı olarak niteleyerek, bölümün daha güçlü ve rekabetçi olacağına inandığını belirtti. Bu türlü bir yapının kurulmasına yönelik daha evvel açıklamalar yaptıklarını, yazılı taleplerde bulunduklarını hatırlatan Kemal Yaz, “Başkanlık içerisinde bir kurul kurulması ve uzman tıbbi aygıt sanayisi temsilcileri ve akademisyenlerin bu komitede yer almasının, kurum ile ortamızda sağlam bir köprü oluşturacağı kanaatindeyiz. Böylelikle sanayimizin gereksinimleri, ilgili tahlil ve siyaset teklifleri bizleri temsilen aktarılabilecektir. Ek olarak bu komite üyelerinin, Sayın cumhurbaşkanımız tarafından her 3 ayda bir gerçekleştireceği tabir edilen ıslahat takip toplantılarına da katılmasının bölümümüz ismine daha süratli ve fonksiyonel tahliller sağlayacağı inancındayız” dedi.
Kemal Yaz, TÜMDEF’in kesimin önde gelen derneklerinin çatı örgütü olduğunu, 9 dernek ve bin dolayında firmayı temsil ettiğini belirterek, önerdikleri şurada misyon yapmaya hazır olduklarını kaydetti.
“Erişimi artırmaya yönelik bir adım olarak görüyoruz”
Uluslar ortası şirketlerin üye olduğu ARTED Başkanı Ayhan Öztürk DÜNYA’ya yaptığı değerlendirmede, dernek olarak yenilikçi medikal teknolojilere erişim konusunda efor harcadıklarını ve görüşlerini karar vericilerle daima paylaştıklarını vurguladı. Sıhhat Sanayileri Başkanlığı kararını olumlu pahalandıran Ayhan Öztürk, “kararı, Türkiye’de sıhhat teknolojilerine erişimi artırmaya yönelik kıymetli bir adım olarak görüyoruz. Bu türlü bir kurumun hayata geçmesi ve çalışmalarına başlaması ile sektörel yatırım ve paha odaklı üretim ikliminde de olumlu bir hava oluşacağına inanıyoruz. Kıymet odağında gerçekleştirilecek iş birlikleri ile Sıhhat Sanayileri Başkanlığı, ülkemizin sürdürülebilir bir sıhhat ekosistemine kavuşma sürecine büyük katkılar yapabilir.” dedi.
ARTED’in yenilikçi ve yüksek teknoloji odaklı tıbbi aygıt sanayiinin geliştirilmesi için karar vericiler, sıhhat profesyonelleri, üniversiteler, kamu kuruluşları ve sanayi ile ortak çalışma içinde bulunduklarını vurgulayan Öztürk, yeni yapı ile vatandaşların yenilikçi sıhhat teknolojilerine ulaşması manasında değerli iş birlikleri ve ortak çalışma alanları yaratabileceğine inandıklarını kaydetti.
