Hilal SARI
Yılbaşından itibaren birçok gelişmiş ülkede başlayan ve gelişmekte olan ülkelerde de sürat kazanan aşılamaya karşın, dünyanın en büyük birtakım ekonomilerinde pandeminin üçüncü dalgası sürat kesmeden devam ediyor. Dün Hindistan’da son 24 saatte 100 binin üzerinde hadise açıklanmasıyla, Hindistan AB ve Brezilya’dan sonra bu barajı aşan birinci ülke oldu. Dünya Sıhhat Örgütü datalarına nazaran son 7 günde en fazla olay görülen ülke de Hindistan. Brezilya, ABD, Türkiye ve Fransa da en fazla hadise artışı görülen başka dört iktisat. Geçtiğimiz hafta 3.800’e yakın günlük can kaybıyla pandeminin yeni merkezi haline gelen Brezilya’da da günlük olay sayıları 70 binin üzerinde. Sıhhat çalışanları dünya basınına verdikleri demeçte hastanelerin dolup taştığını, aşılamaya karşın bu yıl vefat oranlarının çok daha fazla olduğunu aktarıyor.
Dünyanın aşı fabrikası ama…
Dünyanın en büyük aşı üreticisi Hindistan’da aşılama 15 Ocak’ta başlamasına karşın, olaylar 5 Nisan itibariyle son 24 saatte 103 bin 558’e tırmandı. Ağustosa kadar 600 milyon doz gayesi bulunan ülkede şimdiye kadar 1,3 milyar nüfusun yüzde 1’inden azı aşılandı – toplam 76 milyon doz. Ülkenin ihraç ettiği aşı, uyguladığı aşının üzerinde seyrediyor. Avrupa ülkelerinin bilakis 3. değil 2. dalgayı yaşayan Hindistan’da büyük kentlerde hastane kapasitelerinin dolmaya başladığı belirtilirken, depoların, kullanılmayan trenlerin ve kamuya açık alanların tedavi merkezlerine dönüştürülmeye başladığı belirtiliyor. Hadiselerin yarısından fazlası (57 bin) ülkenin en varlıklı eyaleti ve finans merkezi Mumbai’ye de konut sahipliği yapan Maharashtra’da görülüyor. GSYH’nin yüzde 14’ünü oluşturan eyalette gece ve haftasonu karantinaları başlatıldı ve restoranlar yalnızca gel al hizmeti verebilecek. Ülkenin fabrika faliyetleri yeni karantinalarla yedi ayın en düşük suratına gerilerken, Senseks ve Nifty endeksleri da olay artışlarından hissesini alıyor ve sert düşüşler kaydediyor.
Avrupa’da da durum parlak değil
En süratli hadise artışlarının görüldüğü Polonya’da da Paskalya haftasonunda hastaneler artan olaylarla çaba etmekte zorlandı. Lokal basında kimi hastanelerin dolmaya yaklaştığı ve sıhhat sisteminin patlama noktasında olduğu haberleri yer aldı. 3. defa ülke genelinde kısıtlamalar açıklayan Fransa da olayların en çok arttığı ülkelerden biri olurken, Portekiz de bu haftasonu bitmesi planlanan İspanya seyahat yasağını 15 Nisan’a uzattı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un 19:00-06:00 saatleri ortasında uygulanacak çıkma yasaklarını ve seyahat kısıtlamalarını duyurmasının akabinde Meclis’te konuşan Başbakan Jean Castex, “Salgın çok süratli yayılıyor ve her yerde yayılıyor” uyarısı yaptı. Fransa’da son iki haftada olaylar yüzde 55 artarken, Belçika’da bu oran yüzde 95. Hollanda’da yüzde 48 ve pandemiyle uğraşta örnek gösterilen Almanya’da bile iki haftalık süreçte yüzde 75’lik artış kaydedildi. Bu artışın bir kısmının uygulanan testlerde de yaşanan artıştan kaynaklandığı belirtilse de, Almanya ve Fransa üzere aşı alımında önde giden ülkelerde aşılamanın başından bu yana hadiseler varyantlar nedeniyle azalmıyor artıyor. Sert kısıtlamaları Fransa’ya paralel ay sonuna uzatan İtalya’da da Merkez Bankası Başkanı Ignazio Visco Financial Times’a konuşarak “Küresel iktisada en büyük tehdidin ülkelerin nüfuslarını aşılamalarında görülen farklılaşma olduğunu” söyledi.
