Mehmet KAYA
Düzen Sıhhat Kümesi İmmünoloji Kısım Sorumlusu Dr. Tutku Taşkınoğlu, ailelerin çocuklarıyla HIV ve AIDS’i konuşmasının cinselliği konuşmayı gerektireceği nedeniyle utangaç davrandığını lakin en değerli tahlilin de çocukların bilgi sahibi haline gelmesi olduğunu vurguladı. Dr. Taşkınoğlu, çocuklarla nasıl konuşulabileceğine yönelik bilgiler sundu.
2018 bilgilerine nazaran Dünyada hala 37.9 milyon HIV taşıyıcısı olduğu kestirim ediliyor. Bunlardan 1.7 milyonu 2018 içinde HIV virüsü bulaşan şahıslar. Yeniden 2018’de 770 bin kişi AIDS nedeniyle hayatını kaybetti. 2020’ye kadar 500 bin kişinin daha hayatını kaybedeceği kestirim ediliyor.
Esas tehdit: HIV taşıdığını bilmeyenler bulaş sayısını artırıyor
AIDS’te ana tehdit ise bu hastalığa yol açan HIV virüsünü taşıdığını bilmeyenlerin diğerlerine da bu virüsü bulaştırmaya devam etmeleri. Nizam Sıhhat Kümesi İmmünoloji Kısım Sorumlusu Dr. Tutku Taşkınoğlu, “DSÖ datalarına nazaran HIV olumlu olan hastaların yüzde 25’i şimdi hasta olduklarının, virüsü taşıdıklarının farkında değildir. Bu oranın gençlerde yüzde 50 olduğu düşünülmektedir. HIV taşıyıcıları hiç belirti vermeden yıllarca virüsü taşıdıklarını bilmeden faal hayatlarına devam edebilirler. Virüsü taşıyıp taşımadığınızı lakin test yaptırarak anlayabilirsiniz” ihtarında bulundu.
Çözüm: Aileler konuşmalı
Düzen Sıhhat Kümesi İmmünoloji Kısım Sorumlusu Dr. Tutku Taşkınoğlu, AIDS ve HIV’den korunmada en değerli ögelerden birinin ailelerin çocuklarıyla bağlantısı olduğunun altını çizdi. HIV’in korunmasız cinsel ilgi, kan ve kan eserleri ve kesici delici aletlerin paylaşılması, (günlük hayatta manikür aletleri, diş fırçaları, traş bıçağı ve makineleri paylaşımı vb.) HIV enfekte olmuş bir bayandan hamilelik yahut doğum sırasında bebeğine bulaşması olmak üzere üç temel bulaşma yolu olduğunu belirten Dr. Taşkınoğlu, ailelerin çocuklarına müsaadesiz dövme ve pearcing, inançlı olmayan yerlerde manikür-pedikür üzere hususlarda uyarması gerekliliğinin altını çizdi.
HIV’in en yaygın bulaşma yolunun cinsellik olduğunu hatırlatan Dr. Tutku Taşkınoğlu, bu mevzuyu konuşmanın aileler açısından çok kolay olmadığının altını çizerek, “HIV ile enfekte olmanın esas yollarından biri cinsel alakadır ve HIV hakkında konuşabilmek için öncelikle çocuklarımızla cinsellik hakkında konuşabilmemiz gerekir. Pek çok ebeveyn, çocuklarıyla cinsel bahisler hakkında konuşma konusundaki telaşlıdır. Çoğumuz rahatsızlık duyabiliriz zira ne söyleyeceğimizi, nasıl söyleyeceğimizi bilemeyiz. Bir kısmımız da çocuklarla açık açık cinsel bağlantı hakkında konuşmanın onları korkutabileceğini yahut çok genç yaşta cinsel bağa girmeye teşvik edebileceğini düşünürüz. Lakin, gerçek şu ki çocuklarımız günümüzde bir çok uyaranla çok daha erken karşılaşıyorlar, ergenliğe girdikçe cinselliklerini keşfediyorlar ve cinselliği merak ediyorlar. Utanıp bize sormadıklarında yahut biz utanıp onlara anlatmadığımızda bir formda bu meraklarını gidermek için arkadaşlarından, internetten, mecmualardan ve kitaplardan öğreniyorlar. Üstelik palavra yanlış öğreniyorlar ve hatta bir formda denemeye kalkabiliyorlar” ikazında bulundu.
“Utangaç olduğunuzu belirli etmenizde sakınca yok”
Cinsel eğitimle ilgili ailelerin çok farklı niyetlerde olabildiğini vurgulayan Dr. Taşkınoğlu, “Cinsel eğitim hakkındaki görüşleriniz ne olursa olsun, HIV’in hayatı tehdit ettiğini anlamalı ve çocukları korumak için bir yolunu bulup bilgi vermelisiniz. Cinsellikle ilgili gerçek fikrinizi yumuşak bir lisanla anlatmanız hatta eski moda yahut utangaç olduğunuzu belirli etmenizde bir sakınca yok. Çocuklarınıza bu mevzular hakkında konuşmayı güç bulduğunuzu lakin onun doğruyu öğrenmesinin çok daha değerli olduğunu bu nedenle onu sevdiğiniz için onunla bu mevzuyu konuşabileceğinizi söyleyebilirsiniz” tavsiyesinde bulundu.
Çocukların 5-8 yaşlarında sıhhat, hastalık ve cinsellik üzere karmaşık hususları anlayabildiğini, doğum, aileler ve vefata ilgi duyabildiklerini ve toplumsal ortamlarında-televizyonda bu mevzuda bilgi edinmeye başladıklarını belirten Dr. Taşkınoğlu, onlara somut örneklerle hastalıkları, mikropları açıklamanın yapılabileceğini kaydetti. Dr. Taşkınoğlu, “Örneğin, çocuğunuz parmağını keser ve kan akarsa, mikropların (sizi hasta eden şeyler) bedeninizdeki kesiklerden kan sistemine nasıl girebileceğini açıklamak için kusursuz bir fırsatınız olur. Öpüşmenin, arkadaşlarıyla birbirlerine tükürmelerinin uçuk yapabileceğini söyleyebilirsiniz” dedi.
Cinsellik konuşmak size güç gelebilir lakin çocuğunuzu korumak için yapmalısınız
9-12 yaşta ergenliğin başladığını ve çocukların cinsel kimliklerini anlamak isteyeceklerini, bu bahiste çok daha meraklı hale geldiklerini belirten Dr. Taşkınoğlu, temel cinsellik bilgilerinin verilmesinin zarurî olduğunu kaydetti. Dr. Taşkınoğlu, “Hamilelik, hastalıklar ve HIV enfeksiyonu dâhil olmak üzere cinselliğin hayatlarında kıymetli sonuçları olabileceğinin farkında olmak zorundadırlar.
Cinsel alakanın neden bir yetişkin davranışı olduğunu ve gençlerin seks yapmayı beklemelerinin neden güzel bir fikir olduğunu bilmeleri gerekir. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların nasıl bulaştığını bilmek zorundadırlar. Her ne kadar erken olduğunu düşünsek de şayet yanılıp biriyle birlikte olursa yahut denerse nasıl korunacağını bilmek zorundadırlar. Bütün bunları konuşmak bize sıkıntı gelebilir lakin çocuklarınıza hayatlarında benimsemelerini umduğunuz bedelleri öğretme bahtı verir. Ayrıyeten, çocuklarınızın HIV/AIDS yahut cinsellik hakkındaki sorularında size gelebileceklerini bilmelerini sağlar” dedi.
Dr. Taşkınoğlu, gençlere de HIV’den korunmanın en tesirli yolunun alakaya girmemek olduğu şuurunun aşılanmasını önererek, “13-19 Yaşındaki gençlere, HIV enfeksiyonunu önlemenin en yeterli yolunun, rastgele bir cinsel münasebete girmemesi gerektiğini yahut rastgele biriyle ortak kesici delici bir alet kullanmamasını, dövme, piercing yaptırırsa nelerle karşılaşabileceğini ve yaptırmak istiyorsa da sizinle yaptırması gerektiğini anlatmalısınız. Birebir vakitte, cinsel davranışlarla ilgili sizin inanç ve bedellerinizi de paylaşmalısınız” dedi.
Ailelerin çocuklarının cinsel bağlantıya girdiği fikrini aklına getirmediğini lakin bunun yaşandığını belirten Dr. Taşkınoğlu, gençler arasında cinsellik ve uyuşturucu deneme tarafında güçlü bir toplumsal baskı görülebildiğini, ailelerin bu bahiste üstüne düşen bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmesi gerektiğini vurguladı.
