Mehmet KAYA – ANKARA
Covid-19 salgınında en kıymetli ögelerden biri virüsün bulaştığı bireyleri tespit etmekte ağırlaşıyor. Şahısların kanlarında antikor oluşup-oluşmadığına bakılarak antikor oluşmuşsa virüsün bulaştığı kabul edilen testleri yanında, teşhis ve bulaşma için PCR testleri de kullanılıyor. Sistem Sıhhat Kümesi Sistem Sıhhat Kümesi Radyoloji Uzmanı Dr. Afşin Ali, DÜNYA’ya yaptığı açıklamada, bireylerin covid-19 hastası olup olmadığının belirlenmesinde radyolojik görüntüleme usullerinin de kullanılabileceğini söyledi.
Afşin Ali, Virüs genini saptayan SARS-CoV-2 RNA (PCR) testi, bilhassa hastalığın erken periyotlarında düşük hassasiyete sahip olduğunu belirterek, sonucun uzun müddette alınması, evvel olumlu, sonra negatif ya da aksisi üzere sonuçlar verebilmesi nedeniyle gerekli görülmesi halinde görüntüleme tekniklerinin ilave avantaj sağlayacağını kaydetti.
Testlerin evvel olumlu sonra negatif, ya da karşıtı sonuçlar verdiği basamakta görüntüleme prosedürlerinin devreye girdiğini belirten Afşin Ali, “En değerlisi akciğerlerin durumu ne? Hastalığın şiddetini belirleyen en kıymetli etken, akciğer tutulumu ve derecesidir. Virüs varsa bile fakat akciğer bulguları çok önemli değilse ve seri BT tetkiklerde ilerleme yok yahut bulgularda gerileme var ise tehlike atlatılmak üzere demektir” dedi.
Görüntüleme formüllerinin röntgen ve bilgisayarlı tomografi (BT) olarak tercih edilebileceğini belirten Afşin Ali, bulgular belgisiz, tipik ve şiddetli olmaması durumunda ya da hasta genç yahut çocuk olması durumunda birinci tercihin akciğer grafisi (akciğer röntgeni) olabileceğini vurguladı. Akciğer grafisinde hassaslığın düşük olması ve pnömani varlığını dışlamadığı için bulguların şiddetine nazaran BT’nin tercih edilmesi gerektiğini belirten Afşin Ali şunları kaydetti:
“BT tetkiki, ince kesitler (0.625-1.25 mm kalınlıkta) ve tek nefes tutma müddetinde yapılabilir. Düşük doz protokolünde yapılırsa hastanın maruz kaldığı radyasyon da akciğer grafisinin yalnızca birkaç misli olur. PCR testinin bilakis akciğer BT sonucu çok kısa müddette elde edilir ve akciğerin durumu tespit edilebilir. Bu bilgi ile hastanın klinik bulgularını birleştirerek müracaattan yalnızca birkaç saat içinde takip ve/veya tedavi planlaması yapılabilir.”
BT süratli sonuç veriyor, semptom görünmeyen durumlarda dahi tespit imkanı sağlayabiliyor
Afşin Ali, BT’nin yüzde 98 dolayında hassaslığı olduğunu ve semptom görünmeyen devirde dahi bulgu sunduğunu kaydederek, birtakım karşılaştırmalarda PCR testinden üç gön evvel BT ile konulan olumluluk örnekleri gözlendiğini anlattı.
BT ile görüntüleme yapılarak hastalığın gelişmesinin izlenmesinin, güzele mi yoksa berbata mi gittiğinin belirlenmesinin mümkün olduğunu belirten Afşin Ali, bunun da tedaviyi yönetmekte ilave imkan sağladığını vurguladı.
Dr. Afşin Ali, ultrasonun kullanımının covid-19 teşhisinde sonlu bir imkan sunduğunu belirterek, genel durumu yeterli olmayan, BT ve röntgen çekilemeyecek durumdaki hastalara ultrasonografi yapılarak, akciğer duvarına yakın bölgeler, akciğer yahut kalp zarlarında sıvı toplanması üzere durumların gözlenerek fikir alınabileceğini vurguladı.
