Türk akademisyenler tarafından geliştirilen Far-UVC özellikli “COVID-19 Kalkanı” diye isimlendirilen Initus-V sistemi, yeni tip koronavirüsü (COVID-19) 5-7 dakika ortasında temizleyerek ortamları daha inançlı hale getiriyor.
İstanbul Aydın Üniversitesinden kardiyolog Prof. Dr. Ayhan Olcay, beyin cerrahı Prof. Dr. Serdar Baki Albayrak, makine mühendisi Dr. Öğretim Üyesi Vedat Öztürk ve Bezmialem Vakıf Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi Müdürü Onur Yolay bir ortaya gelerek, başta COVID-19 olmak üzere virüs ve mikropların olmadığı inançlı alan sağlamak için çalışma yaptı.
Virüs ve mikropları yok ettiği bilinen Far-UVC ışığı üzerinde ağırlaşan akademisyenler, ışığı bir sistemde toplamayı başararak bunun patentini aldı. InnowayRG grubu ismini alan teşebbüsçüler, yalnızca 1-2 saat inançla kalınabilen ışık ortamını, yaptıkları çalışma sonucu UVC geçirmeyen tulum, panço ve ameliyathane örtüsü üzere dokuma eserleriyle günlük 8-9 saatte kadar uzattı.
Patenti de alınan sistemi üretim ve deneme kademelerine Bakırköy Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesinden Doç. Dr. Faruk Aktürk, Biruni Üniversitesinden Doç. Dr. Hande İkitimur ve Vestel’den Mehmet Çetin Bayer de dayanak verdi.
Initus-V ismi verilen ve insan üzerinde denenmemiş sistemin gerekli yasal müsaadeler sonrası hastalar üzerinde denemelerine Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği, İstanbul Aydın Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Beyin Cerrahisi Kliniği ve Diş Hekimliği Fakültesi ile Medicana Bahçelievler Hastanesindeki hekimler tarafından başlandı.
Far-UVC özellikli sistem, virüsleri 5-7 dakika ortasında temizleyerek ortamları daha inançlı hale getiriyor.
“Toplu ortamlar daha inançlı hale gelecek”
Ekibinin kurucu ortaklarından Prof. Dr. Serdar Baki Albayrak, AA muhabirine, COVID-19 nedeniyle sıhhat çalışanlarıyla hastaların risk altında olduklarını belirterek, sistemle mikropsuz bir hastane ortamı amaçladıklarını söyledi.
Doktorlar ve hastaların daha inançlı bir ortamda bulunması, sıhhat çalışanlarının risk ortamında olmaması için “COVID Kalkanı” diye tanımladıkları bir sistem geliştirdikleri anlatan Albayrak, şu bilgileri verdi:
“Bu sistemde klasik ultraviyole ışınları yerine beşere daha az ziyanlı olduğu bilinen Far-UVC dalga uzunluğunu kullanan ampulleri bir ortaya getirerek Vestel iş birliğinde eseri ortaya koyduk. Etik heyetlerden da yasal müsaadeleri alarak çok merkezli olarak hastalar üzerinde denemelerine başlandı. Maksat yalnızca COVID-19 değil, COVID bir mühlet sonra tahminen kaybolacak, öteki mümkün bakterileri, virüsleri, mayaları, mikropları da ortadan kaldırmak. Böylelikle ameliyatlar, anjiyolar, hastaneler ve toplu bulunulan ortamlar daha inançlı hale gelecek.”
Vestel Ar-Ge ünitesi ile geliştirdikleri ve Initus-V ismini verdikleri sistemde Far-UCV sistemi için UVC gözetici giysiler de üretildiğine dikkati çeken Albayrak, sistemin çok merkezli deneme çalışmalarının başladığını ve Initus-V altında birinci anjiyonun da gerçekleştiğini bildirdi. Albayrak, çok merkezli cerrahi operasyon, poliklinik kullanımı müsaadelerinin de alındığını, bu alanda da çalışmalara başlayacaklarını kelamlarına ekledi.
“Teknolojiyi kullanabilir hale getirdik”
Prof. Dr. Ayhan Olcay, doktor, mühendis ve temel bilimcilerin bir ortaya gelerek oluşturduğu takımın birçok alanda çalışma yaptığını, COVID-19 sürecinde ise Initus-V sistemi üzerinde ağırlaştıklarını anlattı.
Kendisinin de alanda çalışan bir doktor olarak salgının sonuçlarıyla her an karşı karşıya kaldığını anlatan Olcay, hastaların ve tabiplerin kısıtlandığını kaydetti. Bu durumu en aza indirgemek için takımın virüsün ortaya çıktığı andan itibaren çalıştığını belirten Olcay, şunları aktardı:
“Ultraviyole C yaklaşık 100 yıldır virüs, bakteri, maya ve mikropları öldüren bir teknolojidir ancak insan bulunan ortamda göz ve cilde ziyan verdiği için kullanılamıyordu. Dünyada Far-UVC diye yeni gelişen bir teknoloji olduğunu fark ettik. Bu teknolojinin ise şöyle bir sıkıntısı var; hayvan deneylerinde cilde ve göze bir ziyan vermediği ortaya çıkmış ancak beşerlerle ilgili çalışma yok. İnançlı üzere duruyor lakin insan çalışması yok. Bu nedenle yasal olarak kullanılması mümkün değil. ‘Bu teknolojiyi beşerler üzerinde aşikâr saatten fazla kullanamazsın.’ diye de regülasyonlar var. Biz de bunu UVC hami, giyilebilen bir dokumayla kombine ettik. UVC ışınlarını yüzde 98 bloke eden dokumadan üretilen panço, tulum ve ameliyathane örtüleri ile bu teknolojiyi yasal limitler içinde kullanabilir hale getirdik.”
COVID-19 sürecinde hazırlanan sistemin salgın sonrası da büyük yarar sağlayacağını söz eden Olcay, ameliyathanelerde, teşebbüs yapılan ortamlarda kullanılan protez ve aygıtlarda yaşanabilecek iltihaplanma, mikrop kapma üzere olayların da ortadan kalkacağını lisana getirdi.
“Sistem altında çalışmak bizi daha rahat ve inançta hissettiriyor”
Sistemin kullanıldığı hastanede göz hekimi olarak vazife yapan Özgür Yaşar, COVID-19 periyodunda tüm sıhhat çalışanlarının yüksek risk altında vazife yaptığını hatırlattı.
COVID-19 başta olmak üzere tüm virüs ve mikroplardan kendilerini koruyacak sistemin göz kısmına kendi takımınca takviye verdiklerini aktaran Yaşar, “İnsan sıhhatine rastgele bir yan tesiri olup olmadığına ait çalışma yürütmekteyiz. Göz sıhhati üzerine rastgele bir yan tesiri var mı yok mu diye denetim ediyoruz.” dedi.
Sistem altında çalıştığı için evvelki periyoda nazaran kendisini daha rahat hissettiğinden bahseden Yaşar, “Zararsız UVC ışığının altında çalışmak bizi daha rahat ve inançta hissettiriyor. Hastalarımız da doğal ki tıpkı hisleri paylaşıyor. Bu yaygınlaşırsa hepimiz daha inançlı hissedeceğiz.” tabirlerini kullandı.
