Çocuklara hudut koymak gelişimsel ve ruhsal bir gereksinimdir. Bir çok anne baba hudut koyma konusunda telaşlı olabiliyor. Bu korkular gereksizdir. Her çocuğun sona gereksinimi vardır
Sevgili Anne Babalar,
Çocuklarınız için her şeyin en uygununu diliyorsunuz. Bu nedenle çocuğunuza yaklaşımınızda her şeyin eksiksiz olmasını istiyorsunuz. Bu nedenle çocuğunuzun sizden istediği bir şeyi “vermemek yahut çocuğunuza rastgele bir şey için “hayır demek sizi kaygılandırır. Anne babalar olarak çocuklarına hayır derken en çok şu telaşlar yaşarlar; çocuğum bana güvenmezse, çocuğumla olan bağım ziyan görürse, çocuğumun psikolojisi bozulursa, çocuğum benden nefret ederse, çocuğum artık beni sevmezse, üzere kaygılar. Bilhassa çalışan anne baba iseniz çocuğunuza hudut koymanız daha da güç bir hal alabilir. Zira çocuğunuzla geçirebileceğiniz vakit çok kısıtlı olduğu için bu kısa süreyi hudut koyarak geçirseniz çocuğunuzu mutsuz etmekten korkarsınız.
Pekala, hudut koyma konusunda duyulan bu telaşlar yanlışsız mu?
Karşılık; hayır. Garry L. Landreth üzere dünyada ün yapmış saygın uzmanlar çocuğa hudut koymanın (limit setting) korku verici bir durum olmadığını bilakis asıl “sınır koymamanın” tasa verici olduğunu vurguluyorlar. Bu nedenle anne baba olarak hudut koyma konusundaki kaygılarınız gereksizdir. Çocuğunuza hudut koyarsanız sizi daha az sevmesine yahut sizin uygun bir anne baba olmadığınızı düşünmelerine neden olmazsınız.. Bu yalnızca anne babalar olarak sizin endişelerinizdir. Asıl çocuğunuza hudut koymuyorsanız tasa etmelisiniz. Zira çocuklar için etrafındaki yetişkinler (anne, baba, bakıcı, aile üyeleri, vb.) tarafından sınırların belirlenmesi ruhsal ve gelişimsel bir gereksinimdir. Çocuğunuza hudut koymayarak bu gereksinimlerini karşılamamış olursunuz.
Pekala, çocuğa hudut koymanın yararları nelerdir?
Hudutlar çocuğa inançta olduğunu hissettir!
Kurallar, hudutlar bizim hayatımızı kolaylaştırdığı üzere çocuklarında hayatını kolaylaştırır. Bizler yetişkin olarak hayatımızda hudutlara ve kurallara muhtaçlık duyarken çocukların bilişsel düzeyi düşünüldüğünde sonlara, kurallara ve rutinlere ne kadar çok muhtaçlıkları olduğunu anlayabilirsiniz.
Çocuklar lakin hudutlar olduğunda kendilerini inançta hissedebilirler. Örneğin çok işlek bir kavşakta trafik ışıklarının olmadığını düşünün. Ne hissedersiniz? Kendinizi inançta hissedebilir misiniz? Kesinlikle hayır diyebilirsiniz. Çocuklar içinde anne babalarının hudut koyması birebir fonksiyonu görüyor. Sonlar olmazsa çocuklar kendilerini bir karmaşanın içinde kaybolmuş üzere hissederler.
Sonlar çocuğun toplumsal maharetlerini ve ahengini artırır!
Çocukların erken yaşlarda hudutlarla müsabakası yalnızca inançta olma gereksinimini karşılamaz birebir vakitte çocukların toplumsal hünerlerinin gelişmesine de yardımcı olur. Sonlar konularak büyümüş çocuklar toplumsal hayattaki kurallara ahenk sağlamakta zorlanmaz. Zira toplumda hangi davranışının kabul gördüğünü, hangi davranışının kabul görmediğini anne babaların koydukları sonlarla deneyimleyerek öğrenmişlerdir. Şayet çocuğunuza hudut koymaz ve onaylamadığınız bir davranışı yapmasına müsaade verirseniz, çocuğunuza o davranışının yanlış olduğunu öğrenme talihine vermemiş olursunuz.
Sonlar çocuğun sorumluluk hissini geliştirir!
Hudut konulması çocukların sorumluluk alma, kendini denetim etme, kendi kararlarını verme üzere değerli kişilik özelliklerinin de gelişmesine yardımcı olur. Çocuklar hudut konulduğunda anne babanın sunduğu alternatifler hakkında karar vermek zorunda kalır. Anne babanın sunduğu alternatiflerden birini seçer ve o seçtiği seçeneğin sonucunu kabul ederler. Bu tecrübe çocukta sorumluluk hissini geliştirir.
Sonlar aile alakalarını iyileştirir!
Hudutları olan bir aile de herkes kendi misyon ve sorumluluklarını bilir. Daha az arbede, tartışma ve gerilim yaşanır. Ailede en çok tartışmalar çocuklara hudut konulamadığı için çıkar. Bu tartışmaların sık yaşanması çiftlerin ve tüm ailenin huzurunu kaçırır. Öbür taraftan çocuğuna hudut koyan anne babalar bu tartışmaları yaşamaz. Zira çocuklarıyla güç arbedesine girmez, ona seçenekler sunarak hudut koyarlar. Bölece aile daha keyifli ve huzurlu olur. Bu ailede büyüyen çocuk da daha keyifli büyür.
Özcesi hudutlar hepimiz için gereklidir. Hudutlar olmadan bizde kendimizi inançta hissetmeyiz. Bu durumu biz katlanamıyorken çocuklara bu büyük yükü yüklememeliyiz. Zira çocuklar kendilerine hudut koyamazlar. Çocuğun sonlarını çizerek inançta olma muhtaçlığını anne baba olarak siz karşılamalısınız.
Çocuğunuza nasıl hudut koyacağınızı bilmiyorsanız profesyonel bir pedagog dayanağı alabilirsiniz. Parenting Skills & Counseling Center'da yapılan CPRT (Child Parent Relationship Therapy) ile Tesirli Anne Babalık Maharetleri Geliştirme Grubu” çalışmasına katılarak anne baba maharetlerinizi artırabilir, çocuğunuza nasıl hudut koyacağınızı öğrenebilir ve oyun marifetlerinizi geliştirerek çocuğunuzla irtibatınızı geliştirebilir,
Çocuğunuza hudut koymanız dileğiyle,
Uzman Pedagog Sevil Yavuz
Çocuk, Ergen ve Aile Psikoloğu,
Öğretim Vazifelisi, Oyun Terapisti,
Parenting Skills & Counseling Center
www.pedagogsevilyavuz.com
