Gerilim organizmanın bedensel ve ruhsal sonlarının tehdit edilmesi ve zorlanması ile ortaya çıkan bir durumdur. Tehdit ve zorlamalar karşısında canlı kendini müdafaaya yönelik bir reaksiyon zincirini harekete geçirme özelliğine sahiptir. Bu özellik, tehlike ile karşılaşınca “ savaş yahut kaç” diye isimlendirilen yanıtın ortaya çıkmasıdır. Bir tehlike ile yüz yüze gelen canlı başa çıkamayacağına inandığı bu tehlikeden uzaklaşmaya çalışır, başa çıkacağına inandığı tehlike ile savaşır ve böylece yeni duruma bir ahenk sağlar.
GERİLİM BELİRTİLERİ
Organizmanın tehdit karşısında olduğu gerilim durumunda insanlarda hem bedensel hem ruhsal seviyede bir dizi olay meydana gelir.
Gerilim altında insan:
Kişi ferdî bütünlüğüne yönelen tehditlere karşı bilhassa zihinsel seviyede başarılı bir uğraş vermezse, başa çıkamadığı gerilimlerin biriken ve ağırlaşan tesirleri sonucu davranış seviyesine yansıyan birtakım belirtiler şunlardır:
Gerilim belirtileri üç değişik biçimde ortaya çıkabilirler: fizyolojik (bedensel), ruhsal ya da davranışsal değişiklikler. Kişinin kendine mahsus gerilim belirtilerinin farkına varması, gerilimin yol açacağı dengesizliğe karşı uyanık olmak ve bu dengesizliğin potansiyel nedenini anlayıp tanımlamak açısından epeyce değerlidir.
A-Fiziksel Belirtiler
Gerilimin fizikî belirtileri şöyle sıralanabilir:
– Süratli nefes alıp verme
– Ağız kuruluğu
-Soğuk ve nemli eller
-Sıcaklık hissi
– Gergin kaslar
– Hazımsızlık
– İshal
– Kabızlık
– Nedensiz yorgunluk
-Gerginlikten kaynaklanan baş ağrısı
-Sinirsel tikler
– Yerinde rahat oturamama
B- Ruhsal Belirtiler
Ruhsal belirtiler ise
– Endişelenme,
-Konsantrasyon zahmeti,
-Unutkanlık,
-Sinirlilik ya da kontrolsüzlük duygusu,
-Kendini hüzünlü, kızgın ya da vakit baskısı altında hissetme halinde sıralanabilir.
C- Davranışsal Belirtiler
Davranışsal belirtilere örnek olarak da şunlar verilebilir:
-Bir hususa çok düşkünlük (alkol, ilaç ya da yemek gibi),
-Uykusuzluk ya da çok ahenge,
-Gevşeme ya da sakinleşme açısından zahmetler,
-Telaşla oradan oraya koşuşturmak,
-Sosyal ortamlardan kaçınma,
-Huzursuzluk, kızgınlık ya da sakarlık.
GERİLİM KAYNAKLARI
değerli kümede toplandığı görülmektedir. Bu kümeler:
a) günlük olaylar,
B) ömür olayları,
c) spesifik hayat durumlarıdır.
