Yasemin SALİH
Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran COVID-19’un dünya genelindeki yayılımı giderek azalıyor. Aşılar nedeniyle vefat oranları da birebir biçimde aşağı taraflı seyir halinde. Tam da Avrupa başta olmak üzere birçok ülkede “normalleşme” kararları artmışken, gözler tekrar sorunun asıl kaynağı olan Çin’e çevrildi. Çin hükümeti hala dünya genelinde baskın olan Omicron’un alt varyantı olarak bilim dünyasının listesine giren BA. 2 varyantına karşı sert tedbirler açıklıyor.
DSÖ de, şimdi birinci nerede tespit edildiği kesin olarak bilinmeyen Omicron’un BA.2 alt varyantının, giderek artan süratle yayıldığını belirtti. “Omicron’un bilinen varyantı BA. 1 ile BA. 2 ortasında 20’den fazla mutasyon var. Bu iki varyant birbirinden ayrışıyor” biçiminde açıklama yapan DSÖ’ye nazaran yeni varyant çok daha süratli ve daha evvel Omicron geçiren şahısları de enfekte ediyor.
En az iki kat hızlı
Mikrobiyoloji alanında memleketler arası çalışmaları olan Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ünlü, BA. 2 varyantıyla ilgili görüşlerini DÜNYA’yla paylaştı. Ünlü’ye nazaran BA. 2’yi anlamak için işe Omicron ile başlamak lazım.
Ünlü bu durumu şöyle açıkladı: “Omicron filogenetik açıdan öteki COVID varyantlarına çok uzak bir virüs. Omicron şayet pandemiden sonra ortaya çıksaydı biz onu yeni bir virüs olarak tanımlayacaktık. Tahminen de Sars Cov 3 diyecektik. Bana nazaran Omicron aslında Sars Cov 3’tür. Zira filogenetik ağacın çok uzak bir yerinde duruyor. Delta’dan gelişmedi. Öteki bir seyir izledi. Bakıldığında immun yetmezlik olanlarda çok uzun mühlet kalabiliyor. Bu bireylerde gelişmiş olabilir. Yahut bir hayvana geçip tekrar beşere dönmüş olabilir. Bunlar tam bilinmiyor fakat farklı bir virüs olduğu biliniyor.”
Ünlü’nün dikkat çektiği ikinci husus ise nasıl Omicron evvelkilerden farklı bir virüs ise BA. 2’nin de emsal bir durumda olduğu. Ünlü, “Omicron ile BA. 2 ortasındaki fark, birinci çıkan Wuhan varyantıyla Delta ortasındaki farktan çok daha büyük. İkisinin ortasında çok daha fazla varyantlar var” dedi. Çin’de sert önlemler alındığını hatırlatan Ünlü şöyle devam etti: “BA. 2, çok süratli yayılıyor. Bu nedenle Şanghay’da önemli kapanmalar var. Dünya tedarik zinciri, BA. 2’den çok büyük etkilenecek üzere görünüyor.”
Yeni virüsün daha süratli hücreye girdiğini, hücreye girdikten sonra Omicron’dan daha süratli biçimde kendini çoğalttığını ve dışarı çıktığını aktaran Ünlü, hastalandırma yeteneğinin ise şimdi netlik kazanmadığını söz etti. Ünlü, “Burada Omicron’da olduğu üzere yanlış bir algı yaratılmamalı. Omicron nedeniyle daha geçtiğimiz günlerde tüm aşıları tamam, hastalığı da evvelce geçirmiş bir meslektaşımızı kaybettik. Nasıl olsa hafif geçiyor denilmemeli. Obezitesi olanlarda, immün yetmezliği bulunan şahıslarda riskler yaratıyor. Aşılı da olsa tekrar tekrar beşerler yakalanıyor” diye konuştu.
Test değil, semptom önemli
Prof. Dr. Mehmet Ünlü’ye nazaran içinde bulunduğumuz şartlarda koronavirüsle savaşmak için asıl dikkate alınması gereken bilgi, test sonuçları değil; semptomlar. Ünlü, bu durumu şöyle açıkladı: “Testlerde düşünce yaşıyoruz. Piyasadaki PCR testleri yanlışsız sonuçlar göstermeyebiliyor. Semptomunuz varsa kendinizi izole edin. Kimseye yaklaşmayın. Yanınızdaki insanlara da durumunuz hakkında bilgi verin. Semptomlar şahsa nazaran farklılaşabiliyor. Öne çıkan bir ağrı kelam konusu. Boğazda şişme vs olabiliyor. Yeniden de bireyler ortasında değişkenlik gösteriyor. Burada ‘interferon yanıt’ çok kıymetli. Virüs bir hücreye girince o hücre başkalarını uyarır. Biosentezi durdurun der. Giren virüsün onu kendisi için kullanmasını önlemek için. İnterferon vaktinde gereğince salgılanırsa hastalık hafif seyrediyor. Şayet olmazsa bağışıklık sistemi panik yapıyor. Sitokin fırtınası oluyor. Bu nedenle virüsün tesirleri bireyden şahsa değişiyor. Ben BA. 2’nin daha çok beşere bulaştığı ve aşıların da koruyuculuğu uzun müddetli olmadığı için daha çok tesir yaratacağını düşünüyorum.”
