Yasemin SALİH
Avrupa, yeni olay sayılarının artmasının akabinde kısıtlama kararlarıyla salgını yönetmeye çalışırken, aşı adaletsizliğinin yeni varyantlarla süreci uzattığı istikametinde daha güçlü sesler yükseliyor. Prof. Dr. Bengi Başer, aşı adaletsizliği devam ettiği surece, dünyanın eklenen koronavirüs varyantlarıyla salgın idaresinde yeni çıkmazlara gireceğini belirtti. Medicana Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Başer, “Virüs aşısız bedende çarçabuk ürüyor, bu sırada kusurlar yapıyor ve varyantlar ortaya çıkıyor. Bağışıklığı düşük bünyelerde de tıpkı durum gelişiyor. Münasebetiyle aşısızlar virüs fabrikası üzere düşünülmeli” dedi. Başer, bu gerçeğin artık daha düzgün anlaşılmasından ötürü devletlerin aşı karşılarına daha sert tedbirler alacağının da altını çizdi.
mRNA aşıları son varyanta karşı yüzde 90 tesirli oluyor
Salgın idaresinde hesapları değiştiren ve ekonomiyi de etkileyen yeni varyant Omicron (ya da Nu) hakkında şimdi gereğince bilgi bulunmadığını vurgulayan Başer, şu bilgileri verdi: “Bu bahiste en yeterli bilimsel araştırmaların kaynağı İsrail. İsrail’in açıkladığı datalara nazaran mRNA aşıları delta varyantına karşı yüzde 95 kollayıcıydı, lakin Omicron’a karşı yüzde 90 koruyor. Yani Omicron aşılardan kaçıyor denilemez. Bu nedenle üçüncü dozların yapılması çok değerli. Zira yeni varyant tam da hatırlatma dozlarının periyodu geldiğinde yani ikinci dozların tesiri azaldığında ortaya çıktı.”
Omicron, Avrupa ülkelerine çok evvelden gelmiş olabilir
Omicron’un kaynağının Güney Afrika olduğunu lakin Avrupa’da sonbaharda yaşanan hadise anormalliğinin kuşkulu bir durumu da ortaya koyduğunu söyleyen Başer’e nazaran tüm ülkelerde varyant manasında güzel araştırmalar ne yazık ki yok. Bu durumun Avrupalı bilim insanlarının geriye dönük Omicron sorgulaması yapmalarına neden olduğunu söz eden Başer, “Avrupa’da sonbaharda olağan gidişatın dışında bir hareket oldu. Olayların seyrinde bir tuhafl ık var. Bu nedenle bilhassa Almanya’da ‘Acaba bir varyant var da yakalayamıyor muyuz’ diye bir sorgulama yapıldı. Ve artık Omicron’un çok daha evvel Avrupa’ya gelmiş olabileceği konuşuluyor. Zira Avrupa’da da aşılanmamış çok insan var. Giriş-çıkışların da yaz boyunca açık olduğunu düşünürsek bu varsayım, çok da haksız görünmüyor. Zira Avrupa çok kozmopolit artık” diye konuştu.
Türkiye’ye hala gelmemiş olması mümkün görünmüyor
Bu şartlar altında Türkiye’ye de Omicron’un gelmemiş olmasını mümkün görmediğini kaydeden Başer “Afrika ile yakın ticari bağlantılar, seyahatler çok fazla. Aşılama oranımız da 18 yaş altında çok düşük. Verilen aşılama oranlarına 18 yaş altını dahil edersek yüzde 60’lara ulaşamıyoruz” açıklamasını yaptı.
Yerli aşı Turcovac umut veriyor ama…
Prof. Dr. Bengi Başer, Türkiye’nin birinci koronavirüs aşısı Turkovac’ın umut verici bir gelişme olduğunun da altını çizdi. Başer, “Ancak unutulmamalı ki Turkovac koronavirüsün birinci suşuna nazaran yapıldı. Meğer şu anda virüs çok farklı bir yerde. Bu nedenle koruyuculuğuna bakmak gerek. İnaktif aşıyı birinci bulan Çin bile hatırlatma dozlarını mRNA ile yapıyor. Tahminen biz de üçüncü dünya ülkelerine göndeririz lakin tesiri önemli” yorumunu yaptı. Dünyanın artık aşıda yeni teknolojilere yatırım yaptığını lisana getiren Başer, Türkiye’nin de inaktif aşı yerine VLP teknolojisiyle yürütülen başka aşı geliştirme projelerine yük vermesinin daha yenilikçi tahlillere yol açabileceğini söz etti. Başer, “İmmunoloji topluluğu VLP teknolojisini daha ümit verici buluyor. İnaktif aşı süreci hem çok daha kıymetli hem de varyantlara adaptasyonu daha güç” dedi.
