Bir çocuk sahibi olmaya karar verdiniz. Ne güzel. Hayatın en güzel hediyesi. Peki, çocuk sahibi olmak bir çift için ne demek, hiç düşündünüz mü? Bilin ki bu kararı verdiğiniz andan itibaren “asgari müşterek”te birleşmeniz gereken o kadar çok konu ile karşılaşacaksınız ki….Birçok konuda farklı bakış açılarınızın, farklı doğrularınızın olması son derece normaldir. Ancak birçok alanda çocuğunuzun iyiliği için – hele de bu çocuk eğitimi alanındaysa – o “asgari müşterek” çocuk yetiştirmenizin ayrılmaz bir parçası olacak.
İlk zamanlarda uyutulmasından, beslenme saatine, “kalın mı giydirelim, ince mi?” den. Gece uyandığında “yanımızda mı yatsın, odasın da mı?” ya, büyümeye başladığında izinler ve yasaklarda, oyun kurmaktan, yemek yemesine kadar birçok konuda çok farklı bakış açılarına sahip olabilirsiniz. Ama bir şekilde asgari müşterek de buluşmak zorundasınız.
Çocuğunuz büyüdükçe, “ama annem izin verdi!” Dikkat, tuzak var. Eğer çocuğunuz sıklıkla benzer söylemler ile geliyorsa, çocuk yetiştirme yönteminiz ile ilgili eşinizle konuşup şu meşhur “asgari müşterek”leri netleştirme zamanınız çoktan gelmiş demektir. Hem çocuğunuz hem de ilişkinizin sağlıklı gelişip ilerleyebilmesi için bazı konularda ortak kararlar almalı ve öyle davranmalısınız. Aksi taktirde çocuğunuz kafa karışıklığı yaşayacak ve hanginizin yolunu takip edeceğini bilemeyecektir. Bu gibi durumları hızla kendi avantajına çeviren çocuğunuz sizi karşı karşıya getirecektir. Ki bu durum çocuğunuzun gelişiminde hiç de istenilen bir durum değildir. Haydi gelin bu ana alanların bazılarına bir bakalım:
Temel Çocuk Yetiştirme Sistemi
Genel olarak çocuklar ebeveynlerinin bazı konularda aynı fikirde olmamalarını anlayabilir ve buna uyum sağlayabilirler. Bu durum çocuk için bir avantaja dönüşürken ebeveyn için eşi ile karşı karşıya gelme konusunda sıkıntı oluşturabilir. Ancak bu farklı bakış açıları temel çocuk yetiştirme kuralları alanında olursa, büyük sıkıntılar oluşur. Örneğin bir taraf otoriter bir yetiştirme biçimi benimserken, diğer taraf özgürlükçü bir yetiştirme biçimini doğru buluyor ve uyguluyorsa, çocuk çok karışacak ve sizleri işine geldiği gibi kullanacaktır. Bu konuda mümkünse çocuk sahibi olmadan önce konuşmalı, uzlaşmayı başarmalı ve sonrasında çocuk sahibi olmalısınız.
Televizyon ve Bilgisayar
Ne zaman evet ne zaman hayır ve ne süre ile? Artık günümüzde birçok ebeveynin fikir ayrılığı yaşadığı çok önemli bir alan. Televizyonsuz ve bilgisayarsız (tabii tablet, telefon ve önümüzdeki dönem hayatımıza girecek diğer dijital ürünler) bir hayat genel anlamda artık mümkün değil. Bu konuda kendi doğrularınızı uygulamaya çalışmak yerine, gelin her ikiniz de eğitimbilimciler ne diyorsa ona uyun. Bu konuda her geçen gün yeni bir araştırma yapılıyor ve uzmanlar bizi bu konuda bilgilendiriyorlar. Okuyun, araştırın ve bu konuda bilim ne diyorsa onu uygulayın.
Uyku Saati
Birçok ailede uyku saati farklı uygulanan, hatta uygulanamayan bir kuraldır. Çocukların büyüdükçe uyumaları gereken saati esnetme çabaları ile uğraşmak zorunda değilmişsiniz gibi, bir de partnerinizin bu konuda sizden çok farklı yaklaşımı çocuğunuzun sağlığı için hiç de iyi sonuçlar doğurmayabilir. Birçok babanın işten geç gelip uyumakta olan çocuğu özlediği için uyandırıp sevdiği bir gerçek. Ya da ailelerin çocuğa uyku disiplinini vermek için taraflardan sadece bir tarafın çaba gösterip fedakârlık yaptığı, diğer eşin ise bırakın bu çabaya destek verdiği, hatta köstek olduğu da bir diğer gerçek. Çocuğunuzun sağlıklı gelişmesini istiyorsanız, lütfen uyku saati ile ilgili uzmanların dediklerine kulak verin. Onların sağlıklı gelişimi için yaşlarına uygun olarak uyku saatlerini ayarlamalısınız. Ve bu her ikinizin de sorumluluğu.
Yemek Adabı
Büyük oranda aileler çocuklarına doğru yemek adabını öğretmiyorlar. Ya bir an önce yemek meselesi bitsin, ortalık toparlansın, ebeveyn rahat etsin, dizini, maçını izlesin diye çocuklarımıza hızla yemeklerini kendimiz yediriyor, sonra kendimiz yemeğimizi yiyiyor, ortalığı toparlıyor ve sonrasında çocukları uyutup ya da genelde olduğu gibi uyutmadan dizimizin, maçımızın (bu arada bu sorumluluğu taşıyan erkeğin çok ama çok az olduğunun altını çizmeliyim) karşısına geçiyoruz. Öncelikle bir aile olarak bir masa etrafında toplanıp birlikte yemek yemek önemli bir sosyal paylaşımdır. Yemek, televizyonun karşısında herkesin acıkınca bir şeyler atıştırdığı karın doyurma değildir. Birbirimizin yüzüne baktığımız, günü değerlendirdiğimiz, hoş sohbetler yaptığımız önemli bir paylaşım zamanıdır. Çocuklarımız oturmaya başladıkları andan itibaren akşam yemeklerinde bizimle birlikte masada oturmalı ve gelişimlerine göre olabilecek en erken zamanda kendileri düzgün yemek yemeği öğrenerek ailenin bir parçası olmalılardır. Çocuklarınız 1 yaş civarında kaşık, 1,5 – 2 yaş civarında çatal, 2,5 – 3 yaşlarında çatal-bıçak kullanarak yemek yiyebiliyor olmalı. Çocuklarınızın kullanacağı kaşık, çatal ve bıçak yaşlarına uygun üretilmiş olmalıdır. 2,5-3 yaş ile başlayan bir elde çatal, bir elde bıçak kullanımı çocuğunun motor gelişimi için de çok önemlidir.
Tatlı, Şeker, Çikolata
Aslında hiç vermeseniz. Çocuk gelişimi için bilin ki hiç gerekli değil. Ama şu da bir gerçek ki çocuğunuzu tatlıdan uzak tutamazsınız. Önemli olan ne zaman ve ne kadar vereceğinizdir. Anne yemeği hazırlarken baba televizyonu daha rahat izlemek için çocuğun çikolata yemesine göz yumarsa, sizce de sıkıntı olmaz mı? Beraber “Tatlı, şeker ve çikolatanın çocuk gelişimine bir faydası var mı? Faydası olmadığı gibi ne gibi zararları var?” ile ilgili araştırmaları okumak ve ne zaman ve ne kadara birlikte karar vermek çocuğunuz için çok ama çok iyi olacaktır.
Çocuğumuza Öğreteceğimiz Değerler
Aslında bu değerler çocuğunuza öğreteceğiniz zaman değil, henüz evlenemeye karar vermeden konuşmuş olmanız gereken değerler. Politika, çevre, hoşgörü, din, vicdan, ahlak, saygı, nezaket, merhamet, rol modeller, inançlar, aile imajınız, sosyal sorumluluk, vs., vs.,
Bunlar sizin sağlıklı bir çift olarak hayat yolunda yürümenizi sağlar öncelikle. Bu alanlarda benzeş konumlara sahip değilseniz, zaten bırakın çocuğunuza vermeyi, siz iki erişkin olarak doğru bir ilişki içinde değilsiniz demektir.
Elbette ki çocuk sahibi olmaya karar veren çiftler için kurulabilecek en güzel hayal, çocuk yetiştirme konusunda benzeş pencerelerden benzeş yönlere bakmalarıdır. Ancak farklı bakış açılarının sadece bir ilişkiyi değil, bir çocuğu da zenginleştireceğini unutmayın. Bir ebeveynin majör olmayan aksayan davranışı, diğer ebeveyn tarafından dengelenebilir. Çocuk aksaklıklara hoşgörü ile yaklaşılabileceğini öğrenir. Birbirini seven, sayan, aksaklıkları hoşgörü ile karşılayan, dengeleyen ebeveynlerin çocukları hayatı daha gerçek ve doğru yaşarlar.
Anne-babalar, anlaşmazlıklarınızda anne ve baba olduğunuzu aklınızdan hiç çıkartmayın. Unutmayın, önemli olan hanginizin sözünün geçtiği değil, çocuğunuz için en doğru ve sağlıklısının hangisi olduğudur.
Dr.phil. R. Meltem KAVCAR SIRMALI
15 Ekim 2019
