HAYATIN MANASI NEREDE? Bazen biz fark etmesek de aklımızdan ‘’Hayatın manası yok.’’ formunda niyetler geçer. Bu durumda kendimi keyifli hissetmiyorum diye yakınırız. Hâlbuki mutsuz hissetmemizde tesirli olan şeyler zihnimizden geçen kanılardır. Niyetler değişmediği sürece kendimizi keyifli hissetme talihimiz ne yazık ki olmaz. Durup dururken hayatın manası yok diye düşünmeyiz elbette, bir kadro olaylar yaşarız ve bunun sonucunda hayatın manası yok deriz. Mesela sevdiğimiz birini kaybedince bu fikir aklımıza gelebilir. Ve nitekim çok can yakıcı bir hal alır, durum. Bir de bunun yanında kendimize koyduğumuz kurallar gerçekleşmediğinde de bu düşünce(hayatın manası yok) aklımıza gelebilir. ‘’Şu imtihanı geçemezsem hayatımın bir manası yok demektir, mesleksel hayatımda şu basamağa yükselemezsem benim için hayat durur, amaçlarıma ulaşamazsam ben bittim demektir.’’ Biçiminde kendimize koyduğumuz kurallar bizlerde korku yaratır ve şayet amacımıza ulaşamazsak(hayat bu ya bazen istediklerimiz olmaz) mutsuzluğa sürükleniriz hem de hiç farkında bile olmadan. Sonrasında neden mutsuz hissettiğimizi anlayamayız ve yalnızca mutsuz hissediyorum fakat mutsuz hissetmek istemiyorum deriz. Hatta şunu bile deriz, mutsuz hissediyorum lakin neden mutsuz hissettiğimi bilmiyorum. Yanıt, niyetler. Niyetlerimize nazaran memnun ya da mutsuz hissederiz. Bizim fark edemediğimiz fikirlerimiz hislerimizi yönetir. Memnun mu yoksa mutsuz mu hissedeceğimize çabucak karar verirler. İnsanoğlu, bazen, yaptığı çalışmalarını ve muvaffakiyetlerini küçümser. Yani yaptığı her ne ise tam manasıyla olağanüstü olmadıkça kişi bazen tatmin olmaz.
Bu sahnede kişi, kendini başarısız olarak algılar, kendini başarısız olarak gören kişi ise kendini mutsuz hissedebilir. Hâlbuki yaptığımız her şey hayatımıza mana katar. Küçük büyük fark etmeksizin yaptığımız her şey hayatımızı belirler ve manalı kılar. Hayatımızın manalı olması için olağanüstü işler başarmak zorunda değiliz. Bu türlü bir sorumluluk kimseye ilişkin değil. Hayata gelmiş olmak bile başlı başına manalıdır. Çocukken bize büyük işler başarmamız empoze edilmiş olabilir. Her ne kadar açıkça söylemeseler de birtakım anne babalar davranışlarıyla çocuklarına muvaffakiyetin çok değerli olduğunu empoze ederler. Çocukları bir muvaffakiyet elde ettiklerinde çok sevinen anne baba açıktan açığa çocuğa başarılı olmasını söylememiştir ama çocuğun başarısına çok derecede sevinerek ona bunun çok değerli olduğu iletisini bâtın olarak vermiştirler. Bir de muvaffakiyetin çok değerli olduğunu açıkça söyleyen anne babalar vardır.
Mesela benim oğlum büyüyünce büyük işler başaracak deyip duran anne babalar var. Etrafımda çokça duyuyorum, benim kızım/oğlum şunu başaracak, şöyle olacak, bu türlü olacak formunda cümleler. Küçük omuzlara kocamaman yükler yüklüyoruz. Bu çocuklar büyüdüklerinde başarıyı çok önemseyen bireyler oluyorlar ve bunun yanında büyük işler başarma odaklı oluyorlar. Bizler de bu çocuklardan olabiliriz. İnsan küçüklüğünü hatırlamakta zorlanır. Fakat bir an durup düşünün, küçükken muvaffakiyet sizin için ne kadar kıymetli idi? Anne babanızın bu mevzudaki tavrı ne idi? Şayet sizde küçükken başarılı olmalısın iletilerine maruz kalmışsanız muhtemelen sizin zihninizde de başarılı olmalıyım kanıları vardır. Ya da tam karşıtı durum kelam konusu olmuş olabilir. Küçükken anne babamız bizle gereğince ilgilenmediği için kendimizi kıymetsiz görüp kendimizi kanıtlama uğraşına girmiş olabiliriz. Bunun sonucunda kendimize büyük işler başarmayı gaye koymuş olabiliriz. Pahalı bir insan olmanın yolu, büyük işler başarmaktır halinde bir algılama geliştirmiş olabiliriz.
Burada eğitim sistemimizin yanlışları da kelam konusu, elbette. Tembeller, orta derecede çalışkanlar ve çalışkanlar diye sıralar ayrılırdı evvelden sınıflarda. Buna maruz kalan çocuklardan biri de benim. Ne yazık ki benim üzere birçok çocuk da bu eğitim sistemine maruz kaldı. Yani muvaffakiyete çok derecede değer veren bir eğitim sistemine maruz kaldık. Ve tüm bunların sonucunda şunları öğrendik, şayet başarılıysan değerlisindir, başarısızsan sana kimse hürmet duymaz, büyük işler başar ki sana hürmet duyulsun ve böylelikle kıymetli bir insan olduğunu delille. Tüm bu öğrendiklerimiz bizim üzerimizde baskı yarattı. Tüm bu öğrendiklerimiz bizde şu korkuyu yarattı: Ya başaramazsam, ya kıymetli olduğumu başarılarımla kanıtlayamazsam. Bu tasa altında ne yazık ki başarılı olmak çok mümkün değil. Zira telaş, beşere bildiği şeyleri bile unutturan bir his haline gelebiliyor kimi vakit. Bu telaş ve mutsuzluğu direktörün tek yolu niyetlerimiz üzerinde çalışmaktan ve onları incelemekten geçiyor. Bedelli insan, büyük işler başarmış insan değildir.
Dünyaya gelen kimi beşerler dünyaya imza atıp bu dünyadan göçüp gitmiş olabilirler, dünyayı değiştirmiş olabilirler ,dünyayı daha âlâ bir yer haline getirmiş olabilirler. Ama bu demek değildir ki yalnızca bu beşerler kıymetlidir. Dünyaya gelen her insan pahalıdır. Bedelli olmak için rastgele bir şeye sahip olmak zorunda değiliz. Kıymetli olmak bir şarta bağlı değildir. Çok büyük işler ya da yeterlilikler yapmamış olsa da insan, yalnızca insan olduğu için pahalıdır. Yaptığı yeterliliklerden ötürü ya da başardığı olağanüstü işlerden ötürü bu bireye, bu insan çok daha bedelli bir insandır diyemeyiz, yalnızca dünyaya katkılarından ötürü ona minnet duyabiliriz, Günümüz dünyası, günümüz medyası, birçok reklam, birçok sinema ne yazık ki tam aykırısını empoze etmekte. Pahalı olmayı birçok şarta bağlamaya çalışmaktadırlar. Çok kolay şampuan reklamlarını ele alalım. Reklam metni gereği, saçlarını savuran aktöre öteki tiyatro oyuncuları hayranlıkla bakarlar. Bu reklamlar, hoş saçların olsun, herkes seni beğensin ve sana hürmet duysunlar böylelikle bedelli biri ol iletileri içermekte.
Buradaki şart da saçlarının hoş olması. Bu şartlar artırılabilir. Büyük işler başarmak da şart olabilir hoş saçlarınızın olması da şart olabilir ancak hepsinin sonu birebir yere varıyor: Bedelli hürmet duyulan biri olabilmek. Bu fikir ile hayat manalı ya da hayatın anlamsız kanıları birbiriyle temaslı aslında. Kendini bedelli olarak algılayan şahıslar ve hayatının manasını şarta bağlamayan şahıslar elbette kendi hayatlarını çok daha kolaylıkla manalı bulabileceklerdir. Hayatlarımızın manalı olduğunu fark edebilmemiz dileğiyle.