Erteleme Eğilimi
Erteleme eğilimi kararlar almayı, bir işi yapmayı geciktirme ya da ertelemeye yönelik davranışsal bir eğilim ya da bir kişilik özelliği olarak tanımlanmaktadır(Ekşi ve ark., 2010). Bu kavram Latince, yarına kadar ertelemek manasına gelmektedir. Bir bütün olarak bu özellik istenmeyen sonuçları içinde barındırır. Bireylerin ferdî ve akademik muvaffakiyetlerini sekteye uğratır. Daha spesifik olarak erteleme eğilimi, bir bireyin yapma kapasitesine sahip olduğu ve yapmaya daha evvelce karar verdiği değerli bir isi gereksizce erteleme davranışı olarak tanımlanmaktadır (Kağan, 2009). erteleme eğilimini misyonu ertelemede, her vakit her şeyin en güzelini yapmaya ya da kaçınılmaz olan gelecekteki karlar için halihazırdaki acılara katlanmaya yönelik mutlak bir talep üzere kendi kendini engelleme fikrine ileri gelen, bireylerin alışkanlığı ya da kişilik özelliği olarak tanımlamaktadırlar. Emsal olarak, (Dokuyan, 2016), erteleme eğiliminin kendi kendini aldatma ya da kendi kendini engelleme formunda akılcı olmayan bileşenleri içerdiğini savunmuşlardır.
Akademik Erteleme Eğilimi tarihçesi
Akademik ertelemedavranışı araştırmalara nazaran erteleme eğiliminin fazla olduğu bir alan ortasında olduğunu ve Balkıs ve Duru’nun yaptığı araştırma bilgilerinde üniversite öğrencilerinin %23 oranında çeşitli akademik erteleme davranışı sergilediklerini araştırma sonuçlarına varılmıştır(Kandemir ve ark., 2017). Senecal, Koestner ve Vallerand (1995) akademik erteleme davranışı sergileyen bireylerde gerilim, telaş üzere meseleler yaşadıklarını lakin bunları yaşamadan da erteledikleri akademik sorumluluğu yerine getirmediklerini bunların ödev, ders çalışmak, imtihana hazırlanmak üzere sorumluluklar örnek verilmektedir(Akbay ve Gizil, 2010). akademik taraftan erteleme yapan öğrencilerde ertelemeden doğan olumsuz sonuçlardan ötürü yaşadıkları meseleler eğitim yaşantılarını, şahsî muvaffakiyetlerini ve eğitime olan bakış acılarını olumsuz tarafta etkilemektedir(Çelikkaleli ve Akbay, 2013). Erteleme davranışı davranış ve duygusal acıdan incelenebilir. Erteleme davranışının davranış ve duygusal boyutu bireyde yaptığı erteleme davranışı sergilediğinde oluşan yetersizlik duygusu, çaresizlik, depresyon, hayal kırıklığı ve öfke üzere hisleri gözlemlenmiştir(Aydoğan ve Özbay, 2012).
. Erteleme Davranışının Ruhsal Tarihçesi
Erteleme davranışının ruhsal tarihçesiniincelediğimizde vakit psikoanalitik kuram incelemiştir. Psikoanalitik kuramın vardığı sonuca nazaran egonun kendini tehlikede ve tehdit edici durumlarda korunmak niyetiyle kişini sergilediği kaçınma davranışıdır sergilemesidir. Bu kaçınma davranışının bireyde oluşan korku seviyesi ile gerçek orantılı olup kişinin derdinin artma düzeyine bağlı olarak kaygını artması ile kaçınma davranışında bulunma oranı artacak ve buna bağlı olarak erteleme davranışı sergileme oranı daha yüksektir(Akbay ve Gizil, 2010). kişinin yaptığı harekette aldığı randıman oranının düşük olduğunu düşündüğü durumlarda bu durum kişinin korku oranının geliştirmesine neden olacaktır. Yaşanan akademik erteleme davranışı birtakım bireylerin benimsediği bir stratejide olabilir. Zira bunu benimseyen şahısların telaş seviyelerinin düşün olduğunu örneğin ödev teslim tarihinin son günü düşünürsek periyot içinde bu tarihi düşünmeden hareket ederek akademik olarak daha az gerilime girerek muvaffakiyet elde etme oranları yüksek olduğu saptanmıştır(Aydoğan ve Özbay, 2012).
Akademik Erteleme Eğilimi
Akademik vazifeleri erteleme eğilimi, belli bir vazife ile ilişkili davranış
olarak tanımlanan durumsal erteleme eğiliminin bir biçimi olarak düşünülmektedir(Aydoğan ve Özbay, 2012). Fazla telaş yaşayacak düzeyde yaşatacak seviyeye ulaşırcasına akademik vazifeleri erteleme davranışının üniversite öğrencileri ortasında yaygın olduğunu belirtmektedirler. Başka bir çalışmada, Solomon ve Rothblum 1984 yılında yaptığı akademik erteleme eğilimini, mesken ödevlerinin, imtihanlara hazırlanmanın ya da periyot sonunda teslim edilecek ödevlerin son dakikada yapılması olarak tanımlamaktadırlar(Akbay ve Gizil, 2010). öğrencilerin erteleme eğilimine katkıda bulunan makul davranışlar katarak bu tarifin kapsamını genişletirler. Bu müellifler, akademik erteleme eğiliminin, hazırlık ya da uygulama yoksunluğundan, düşük gayretten, zayıf performans durumlarından ileri geldiğini belirtmişlerdir. Örneğin, öğrenci çalışmak için erteleme eğilimini ve oyalanmayı teşvik edici ortamı seçebilir. Bu son durumu seçme kendine ziyan verici davranış olarak düşünülmektedir(Çelikkaleli ve Akbay, 2013).
Akademik Erteleme Eğiliminin Nedenleri
Akademik erteleme eğiliminin nedenleri incelendiğinde Ferrari ve ark. 1992 yılında yaptıkları çalışmada en temel nedenlerden birinin kişinin vaktini yönetmede yaşadığı yetersiz olarak algıladığından ötürü olduğunu tespit etmişlerdir. Yani kişinin vakti âlâ değerlendirememesi, hayatını planlı bir biçimde kullanamamasından kaynaklanmaktadır. Yapılması gereken rastgele bir misyon yahut mevzunun nasıl, ne vakit, ne içerdiğini tespit edememeden kaynaklanmaktadır(Balkıs, 2006). Başka nedenler incelendiği vakit kişinin geleceğe dair kurguladığı gerçekçi olmayan hayaller ya da amaçlardır. Buda kişinin bilişsel yüklemesini ve kendisine olan mükemmeliyetçilik hislerinin var olmasındandır.(Yakkub, 2000) Ellis ve Knaus 1977 yılında yaptıkları çalışma sonuçlarına nazaran kişinin algılama sorunu ve vakti kıymetlendirme ile ilgili şeyler olduğu bulmuşlardır(Kandemir ve ark. 2017).
Cinsiyete Nazaran Akademik Erteleme Eğilimi
Yapılan birtakım çalışmalarda kızların erkeklere oranlar daha fazla akademik erteleme eğiliminde oldukları bilgilere sunarken, başka taraftan birtakım çalışmalarda da çıkan datalara nazaran erkelerde akademik erteleme eğiliminin daha fazla olduğu bulunmuştur. Bunlardan yola çıkarak akademik erteleme eğiliminin cinsiyete bağlı olmadığını ve bu türlü bir genellemenin hakikat olmadığı tespit edilmiştir(Akbay ve Gizil, 2010).